Bài viết tập trung phân tích, nhấn mạnh về hình tượng con người trong thơ trên kiến trúc cung đình Huế thông qua các quan niệm nghệ thuật. Nội dung nghiên cứu xuất phát từ cơ sở lý thuyết thi pháp học để phân tích, miêu tả và chỉ ra những đặc trưng về hình tượng con người trong thơ trên kiến trúc cung đình Huế. | Hình tượng con người trong thơ trên kiến trúc cung đình Huế Tạp chí Khoa học – Đại học Huế: Khoa học Xã hội Nhân văn ISSN 2588–1213 Tập 128, Số 6C, 2019, Tr. 19–36; DOI: HÌNH TƯỢNG CON NGƯỜI TRONG THƠ TRÊN KIẾN TRÚC CUNG ĐÌNH HUẾ Nguyễn Phước Hải Trung1, 2 1 Trường Đại học Khoa học, Đại học Huế, 77 Nguyễn Huệ, Huế, Việt Nam 2 Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế, 23 Tống Duy Tân, Huế, Việt Nam Tóm tắt: Bài báo tập trung phân tích, nhấn mạnh về hình tượng con người trong thơ trên kiến trúc cung đình Huế thông qua các quan niệm nghệ thuật. Nội dung nghiên cứu xuất phát từ cơ sở lý thuyết thi pháp học để phân tích, miêu tả và chỉ ra những đặc trưng về hình tượng con người trong thơ trên kiến trúc cung đình Huế. Nghiên cứu làm rõ hình tượng của con người vũ trụ, con người đạo đức và con người đấng bậc gắn bó mật thiết với thế giới quan, nhân sinh quan của thời đại nhà Nguyễn. Việc phân tích tìm hiểu hình tượng nghệ thuật về con người cùng các mối quan hệ khăng khít của nó đã cho thấy thơ trên kiến trúc cung đình Huế là một hệ thống ngôn ngữ nghệ thuật mang sắc thái riêng, tiêu biểu cho trường thẩm mỹ, có những hình thức thể hiện mang đậm bản sắc. Tiền đề cơ sở ấy là yếu tố không thể bỏ qua khi nghiên cứu thơ trên kiến trúc cung đình Huế nói riêng cũng như thi ca thời trung đại nói chung. Từ khóa: hình tượng con người, kiến trúc cung đình, thơ, thời Nguyễn 1. Mở đầu Hệ thống kiến trúc cung đình Huế là những điển hình cho trình độ kỹ thuật xây dựng cũng như trình độ thẩm mỹ của Việt Nam vào thế kỷ XIX. Đặc biệt, trên các kiến trúc cung đình Huế, ở những vị trí khác nhau tại ngoại thất cũng như nội thất kiến trúc thường có sự xuất hiện của các ô chữ Hán được bố trí xen kẽ với các họa tiết là lối trang trí “nhất thi, nhất họa”. Các ô chữ Hán là các bài thơ với nhiều thể thơ khác nhau, thể hiện sự độc đáo của một lối trang trí kiến trúc định hình, ổn định và phát triển thành một ngôn .
