Nội dung của bài viết gồm: Magma ban đầu, nguồn Magma, phân dị Magma, dãy phản ứng Bowen, cơ chế phân dị Magma, thẩm thấu nhiệt trọng lực, trộn lẫn Magma, biển đổi do chất bốc, kết tinh phân đoạn, nóng chảy từng phần. | Magma và đá Magma 1126 BÁCH K HO A T H Ư Đ ỊA CHÁT MAGMA & ĐÁ MAGMA Các m ụ c từ: 1. Magma; 2. Đá m agma; 3. Andesit; 4. Basalt; 5. Đá mafic; 6. Đá siêu mafic; 7. Granit; 8. Kimberlit; 9. Komatiit; 10. Lamproit; 11. Ryolit; 12. C ác tỉnh thạch học lớn. Magma N g u y ề n H oàng. V iện Đ ịa C hât, V iện H àn lâm K hoa học & C ô n g n ghệ V iệt N am . Giới thiệu M agm a là hôn h ợ p silicat p h ứ c tạp tổn tại trong phái có M gO cao hơn 10% tổng hàm lượng. T rong một đ iều kiện á p su ấ t và n h iệt đ ộ cao. H ôn h ợ p này bao chuôi phân dị, m agm a nào có hàm lượng M gO cao gồm vật ch ât d ạ n g n ó n g chảy, bán nón g chảy, chất n h ât thì gọi là m agm a mẹ. ran (tinh th ế kh o án g vật) và các h ợ p p h ần chât bốc. Kết quả thực nghiệm cho thây d u n g th ế m agm a ban T hông th ư ờ n g , nhiệt đ ộ m agm a d a o đ ộ n g từ 700°c đ ầu hình thành từ nóng chày từng phần đá peridotit đến 1300°c và áp su ấ t d a o đ ộ n g tro n g khoảng 10 kbar m anti cho chi số m agne (Mg# = 100Mg/(Mg + Fe) dao đến 20 k bar (tương đ ư ơ n g độ sâu tù 30 đến 60km động trong khoáng 66 đến 75, hàm lượng C r khoang dư ới m ặt đât). Tù dư ới sâu m agm a đ ư ợ c đ ẩy lên và (phẩn triệu) và Ni lớn hơn 400 - 500ppm. gom lại tro n g các lò tru n g gian, c h ú n g p h u n lên bể m ặt theo các hoạt đ ộ n g n ú i lửa (gọi là m agm a p h u n N gu ồn m agm a trào) tạo th à n h các d ò n g d u n g n h am hoặc p h u n nô Thành phần nguõn. T hành phẩn vật chat ng u ổ n là h ìn h th àn h các sản p h ẩm tro bụi, bom hoặc dăm kêt yêu tố quyết định đ ể xác định thành phần cua m agm a núi lửa. M agm a bị tắc d ư ớ i m ặt đ ấ t tạo th à n h các thê b an đầu. Thí dụ, nguồn ban đẩu là lerzolit spinel thì xâm n h ập , có th ế x uyên cắt, p h a trộn v à/h oặc đổ n g khác với nguổn lerzolit granat, m ặc d ù cả hai đ ể u là đá hóa với đá vây q uanh. peridotit m anti và đểu có khà năng nóng chảy từng T hông thư ờng m agm a chi có thê hình thành
