Bài giảng với các nội dung yếu tố thuận lợi, cơ chế sinh bệnh, các thể lâm sàng, nấm Candida niêm mạc miệng, nấm Candida âm đạo âm hộ, viêm quy đầu do Candida, viêm kẽ do Candida, nấm móng do Candida, Candida da niêm mạc mạn tính. | Bài giảng Candida da và niêm mạc - . Nguyễn Thị Trà My Candida da và niêm mạc ThS. BS. Nguyễn Thị Trà My Đại cương Đại cương ■ Là thành phần của thảm vi trùng thường trú ở miệng, âm đạo, ruột. ■ Nấm Candida có thể gây bệnh ở: – Da – Niêm mạc – Nội tạng ■ Tác nhân gây bệnh thường gặp nhất là: Candida albican (50-60%) ■ Là tác nhân thường gặp nhất gây nhiễm nấm trên người SGMD Yếu tố thuận lợi ■ Yếu tố cơ học: chấn thương, ẩm ướt, kín ■ Yếu tố dinh dưỡng: thiếu vitamin, thiếu sắt, suy dinh dưỡng ■ Thay đổi sinh lý: trẻ nhỏ, lớn tuổi, có thai, kinh nguyệt ■ Bệnh hệ thống: ĐTĐ, AIDS, SGMD ■ Do tác dụng phụ của thuốc: dùng kháng sinh lâu ngày, dùng thuốc UCMD, thuốc ngừa thai, Cơ chế sinh bệnh ■ Candida gắn vào màng tế bào tiết proteinase làm tổn thương màng tế bào ■ Candida chuyển từ dạng hạt men sang dạng giả sợi (có độc lực) Lâm sàng Các thể lâm sàng ■ Candida niêm mạc: – Miệng – Âm đạo - âm hộ – Quy đầu ■ Candida da: – Viêm kẽ lớn – Viêm kẽ nhỏ – Viêm da vùng tã lót ■ Candida móng: (1) Nấm candida niêm mạc miệng ■ Còn gọi là tưa đẹn ■ Thường gặp ở: – Trẻ sơ sinh (nhất là sinh non), trẻ lớn (dùng KS dài ngày, SDD) – Người già – Người SGMD ■ Lâm sàng: có 3 dạng: – Dạng bợn trắng – Dạng teo Nấm candida niêm mạc miệng (tt) Dạng bợn trắng: ■ Mảng trắng như sữa vón cục dính chặt vào niêm mạc miệng ■ Mảng trắng nằm trên nền màu đỏ sẫm, cạo tróc dễ chảy máu ■ Vị trí: lưỡi, mặt trong má, vòm miệng Nấm candida niêm mạc miệng (tt) Dạng teo: ■ Dạng teo cấp (Nấm candida đỏ da) – Xuất hiện sau khi giả mạc bị lột đi – Lâm sàng: ■ Mảng teo với rất ít giả mạc ■ Vị trí: lưng lưỡi, vòm miệng – Cơ năng: ■ Lúc đầu: có thể có triệu chứng hoặc không ■ Về sau: cảm giác bỏng rát, đau Nấm candida niêm mạc miệng (tt) Dạng teo (tt): ■ Dạng teo mạn (viêm miệng răng giả): – Gặp 24-60% người mang răng giả – Nữ >> nam – Nguyên nhân: chấn thương với lực nhẹ lâu dài gây tổn .
