Bài viết mô tả một số đặc điểm giải phẫu của TKMC: Nguyên ủy, đường đi, phân nhánh và một số yếu tố: đường kính, chiều dài, xác định mối liên quan giữa TKMC với một số mốc giải phẫu có thể xác định được dưới da: lồi cầu ngoài xương đùi (LCN), đầu ngoài cơ nhị đầu đùi (CNĐĐ), chỏm xương mác (CM), lồi củ Gerdy (LCG). | Nghiên cứu giải phẫu ứng dụng thần kinh mác chung Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 1 * 2018 Nghiên cứu Y học NGHIÊN CỨU GIẢI PHẪU ỨNG DỤNG THẦN KINH MÁC CHUNG Nguyễn Văn Huy*, Cao Thỉ ** TÓM TẮT Mở đầu: Hiểu biết chi tiết toàn diện về thần kinh mác chung (TKMC) và các nhánh của nó giúp ích rất nhiều cho phẫu thuật viên khi mổ vùng gối. Mục tiêu của nghiên cứu: Mô tả một số đặc điểm giải phẫu của TKMC: - Nguyên ủy, đường đi, phân nhánh và một số yếu tố: đường kính, chiều dài. - Xác định mối liên quan giữa TKMC với một số mốc giải phẫu có thể xác định được dưới da: lồi cầu ngoài xương đùi (LCN), đầu ngoài cơ nhị đầu đùi (CNĐĐ), chỏm xương mác (CM), lồi củ Gerdy (LCG). Phương pháp nghiên cứu: Phẫu tích 30 chi dưới của 15 xác tươi. Kết quả: Nguyên ủy, đường đi, phân nhánh TKMC là hằng định. Chiều dài trung bình (TB) của TKMC là 120,6 mm, đường kính TB là 3,7 mm, khoảng cách (KC) TB từ bờ trước của TKMC đến mỏm trên (LCN) là 29,6 mm, KC TB từ CM: tới chỗ TKMC xuất hiện là 99,7 mm, tới chỗ TKMC cắt đầu ngoài gân nhị đầu đùi ở̉ tư thế gối 00, gấp 300 là, gấp 600, gấp 900 lần lượt là 62,5 mm, 56,2 mm, 47,3 mm, 44,6 mm, tới vị trí TKMC chia nhánh tận là 26,4 mm, tới vách gian cơ trước là 15,5 mm, tới vị trí TK mác sâu chui qua vách gian cơ trước là 69,7 mm. Góc tạo bởi trục xương mác và TK mác sâu là 25,60. KC TB từ điểm cao nhất của LCG tới điểm TKMC bắt đầu chia thành nhánh TK mác nông và TK mác sâu là 45,5 mm, tới vị trí nguyên ủy của nhánh quặt ngược của TKMC là 45,3 mm, tới vị trí xa nhất của nhánh quặt ngược của TKMC là 45,4 mm, tới dây TKMC đằng sau CM là 45,2 mm. Kết luận: - Vùng an toàn đầu trên xương mác: giới hạn bởi phía trên là điểm cao nhất của CM, phía dưới là dây TK mác sâu bắt chéo khoảng 16,20 so với trục xương mác, phía ngoài là điểm nằm phía ngoài nhất, và phía trong là vách gian cơ trước. - Quỹ đạo của dây TKMC: vị trí nguyên ủy của dây TK mác nông và TK mác sâu cũng như nhánh quặt ngược .
