Các nội dung của bài giảng gồm sự khác biệt giữa X quang và xạ hình; nguyên tắc xạ hình; nguyên lý xạ hình; máy Spect Symbia E; dược chất phóng xạ; quy trình xạ hình xương toàn thân; quy trình xạ hình xương 3 thì; xạ hình xương bình thường; ung thư di căn xương; nguyên nhân của đa ổ tổn thương. | Bài giảng Xạ hình xương - Trịnh Thị Minh Châu BS. CKII Trịnh Thị Minh Châu BS. CKI Nguyễn Minh Đức Khoa Y học hạt nhân – BV Đại học Y Dược TPHCM Giới thiệu Cấu tạo xương: tinh thể calcium hydroxyapatite Ca10(PO4)6(OH)2 , collagen, mạch máu. Xương phản ứng với tổn thương và bệnh lý bằng cách tăng trao đổi chất, tăng tưới máu và cố gắng tự sửa chữa. Quá trình sinh lý này có thể được ghi hình với những chất đánh dấu phóng xạ hướng xương. Xạ hình xương: độ nhạy cao, ghi hình toàn thể bộ xương. Độ đặc hiệu thấp cần kết hợp với bệnh sử, lâm sàng, và các cận lâm sàng khác. Sự khác biệt giữa X quang và Xạ hình Nguyên tắc Xạ hình Đưa dược chất phóng xạ vào cơ thể bệnh nhân (tiêm tĩnh mạch, uống, hô hấp). Dược chất phóng xạ sẽ tập trung nhiều ở mô/cơ quan đích và phát ra tia bức xạ. Dùng các máy ghi hình (Gamma camera, SPECT, PET) thu những tia bức xạ (gamma) từ bệnh nhân biến đổi thành tín hiệu điện xử lý, tổng hợp thành hình ảnh. NGUYÊN LÝ XẠ HÌNH Chất mang Tc-99m Tiêm tĩnh mạch/uống dược chất phóng xạ Thuốc hấp thu vào cơ quan Ghi hình trên máy Gamma camera/SPECT/PET 5 Máy SPECT Máy SPECT Symbia E Dược chất phóng xạ DCPX lý tưởng cho XH xương: ít đắt tiền, bền vững, nhanh chóng tập trung vào xương, nhanh chóng thanh thải khỏi mô mềm, có những ưu điểm về ghi hình và chiếu xạ. Technetium-99m + Biphosphonates: Tc-99m hydroxymethylene diphosphonate (Tc-99m HMDP hay HDP) và Tc-99m methylene diphosphonate (Tc-99m MDP). Tc-99m MDP được sử dụng phổ biến hiện nay. Biphosphonates Thay đổi các gốc R1, R2 ta được các chất biphosphonates khác nhau Dược động học Tc-99m MDP Sau khi tiêm tĩnh mạch, Tc-99m MDP nhanh chóng phân bố đến khoang dịch ngoại bào và tập trung vào xương. Mức độ tích tụ Tc-99m MDP liên quan đến lưu lượng tưới máu vùng và mức độ hoạt động tạo xương, tăng nhiều tại những khu vực hình thành/sửa chữa xương. Tc-99m MDP gắn vào xương qua sự tích tụ vào
