Bài viết nghiên cứu về lũ bùn đá với các khía cạnh như: điều kiện hình thành lũ bùn đá; giải pháp phòng trừ lũ bùn đá; các điều kiện khí hậu và vi khí hậu của một vùng, các điều kiện địa mạo, các điều kiện địa chất, hoạt động của con người tác động đến lũ bùn đá. Để nắm nội dung nghiên cứu nghiên chi tiết hơn bài viết. | Lũ bùn đá Lũ bùn đá Đỗ Minh Đức, Khoa Địa chất Trường Đại học Khoa học tự nhiên Đại học Quốc gia Hà Nội. 1. Giới thiệu Lũ bùn đá là những trận lũ xảy ra ở các sông miền núi và các dòng chảy tạm thời, mang theo nhiều vật liệu hòn mảnh cứng (tảng sắc cạnh, tảng tròn cạnh, dăm cuội, cát) và đát mịn loại hạt sét. Cũng giống như những trận lũ bất kỳ nào, lũ bùn đá xảy ra đột ngột và nhanh chóng, có tốc độ chảy lớn và tương đối lớn trong mấy tiếng đồng hồ (3 – 5 giờ trở lại), kèm theo những đợt sóng do dòng bị tắc nghẽn, nhưng sau đó lại được khai thông dưới sức ép của khối vật chất mang theo mỗi lúc một nhiều. Trong những trường hợp như vật, đôi khi thời gian kéo dài lũ bùn đá tăng đến 8 – 12 giờ. Lũ bùn đá không phải là một nét đặc trung gì đó của chế độ dòng chảy, mà xảy ra bất ngờ, khi có sự qui tụ các điều kiện nhất định tạo nên chúng. Cho nên, nếu nói về thời gian hình thành của chúng, thì chỉ có thể nhắc đến một gia đoạn có khả năng xảy ra nhất. Lượng chứa vật liệu rắn trong lòng dòng lũ bùn đá có thể thay đổi trong phạm vi rộng từ 10 – 15 đến 40 – 60%. Vì vậy, khác với trận lũ bình thường của sông miền núi, lũ bùn đá là một loại lũ có chứa nhiều và rất nhiều vật liệu rắn. Tất nhiên, khi dòng chảy chứa đầy vật liệu rắn, thì có sự chuyển từ lượng sang chất. Động năng của dòng chảy như vật tăng theo tỉ lệ thuận với tích số giữa khối lượng vật chất dịch chuyển và một nửa bình phương tốc độ chảy và nó trở nên có thể sản ra một công rất lớn về mặt địa chất. Sự khác biệt về chất đáng kể như vật của các trận lũ bùn đá cho phép ta xem chúng như là một loại hiện tượng địa chất. Phần lớn các nhà nghiên cứu đề cho rằng các dòng lũ bùn đá có một độ lớn hơn 1,12 – 1,20l/m3, đat đến 1,50 – 1,90l/m3. Tùy theo thành phần vật liệu rắn chiếm ưu thế mà các lũ bùn đá có thể gồm đá với nước, bùn với đá và bùn. Việc tách riêng loại sau cùng (bùn) ra thường là qui ước để thấy rằng lượng chứa vật liệu hòn mảnh thô không đáng kể và khối .
