Nội dung của bài viết gồm: các loại tai biến địa chất nội sinh, động đất, sóng thần, núi lửa và những ảnh hưởng của tai biến địa chất nội sinh đến tính mạng, sức khỏe, tài sản, hoạt sống của con người và tài nguyên, môi trường. | Tai biến địa chất nội sinh Đ ỊA CHẤT M Ô I TRƯ Ờ NG 363 Tai biến địa chất nội sinh Chu Văn N g ợ i(l), M ai Trọng Nhuận (l), V ù Chí Hiếu(2), Trần Đăng Ọuy (l). (l) Khoa Địa chất, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên ( Đ H Ọ G H N ) ;364 BÁCH K H O A T H Ư Đ ỊA CHÁT N g h iê n cứ u TBĐC đ ư ợ c q u an tâm đ ặ c b iệt v à o và đ iều kiện địa châ't của khu vực, n hư n g k hôn g thế n h ừ n g năm 1990 cù n g vớ i thời gian L iên h ợ p q u ố c hiện được độ lớn của đ ộn g đất. Đ ộ lớn của đ ộ n g đất tu y ê n b ố thập ký giả m n h ẹ tai b iến th iên n h iê n và (m agnitude) là giá trị m ô tả năng lư ợng của đ ộ n g đâ't b iến đ ổ i khí hậu. Đ ịa ch ất m ôi trư ờn g có v a i trò được giải p h ón g tại chấn tiêu (M). Thang đ o đ ộ lớn n g h iê n cứu n g u y ê n n hân , lịch sử, p hân bố, đ á n h giá đ ộ n g đất đư ợc Richter đ ể xuất năm 1925 và đ ư ợ c đặt và d ự b áo hoạt đ ộ n g và tác đ ộ n g , tổn th ư ơ n g , khả theo tên của ông. Thang Richter là m ột thang logarit n ăn g ch ốn g ch ịu của m ôi trư ờ n g địa châ't và n hân với đơn vị đ o là đ ộ Richter và là m ột thang m ở sin h nhằm đ ể xu ất các giả i p h áp ứ n g p h ó , g iảm không có giới hạn tối đa. Tuy nhiên, thang đ ộ lớn thiểu tác đ ộ n g củ a TBĐC đ ế đ ảm b ảo sự an toàn Richter gặp phải vấn đ ề là sẽ bị bão hòa khi đ o các ch o cu ộ c số n g trên Trái Đ ất th eo tiếp cận liên đ ộn g đất lớn hoặc đ ộn g đâ't nhò, nghĩa là sẽ khó n gành , dựa v à o các K hoa h ọ c Trái Đ ất, K hoa h ọ c phân biệt đư ợc độ lớn của các trận đ ộn g đất này và M ôi trường, K hoa h ọ c Xã h ộ i và N h â n v ă n (tâm lý chúng sẽ có cùng đ ộ lớn. Đ ê hạn c h ế điều này, thang học, xã h ội học, lịch sử , q uản lý, ch ín h sách, luật, đ ộ lớn m ô m en (kí h iệu là Mw, nhiều khi chi là M) đã k inh tế, côn g n g h ệ, v .v .) . đư ợc Tom H anks và Kanamori H iroo (1979) đ ể xuâ't trên cơ sở k ế thừa thang đ o Richter và hiện nay Các loại tai biến địa chất nội sinh thang đo này được sử d
