Trong thực hành Y khoa nói chung và trong Thận học nói riêng, việc chẩn đoán bệnh lý là rất quan trọng, đòi hỏi cần phải nắm rõ tình trạng sức khỏe cũng như các trạng thái sinh lý của bệnh nhân. Do bệnh thận mạn thường âm thầm không triệu chứng nên việc xác định bệnh nên thực hiện càng sớm càng tốt. | Các phương pháp đánh giá độ lọc cầu thận Tổng Quan Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ bản Tập 22 * Số 1 * 2018 CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ ĐỘ LỌC CẦU THẬN Trần Thái Thanh Tâm*, Hoàng Khắc Chuẩn** MỞ ĐẦU Tổng quát ta có công thức: C=U*V/P Lịch sử nghiên cứu siêu lọc cầu thận bắt đầu Cx = Ux (mg/mL) x V (mL/phút)/(Px mg/mL) khi Aristotle (384-322 ) phỏng đoán trong = mL/phút “thịt thận” có một chất lỏng được tách ra từ máu. Px: nồng độ chất x trong huyết tương Đến năm 1666, lần đầu tiên Marcello Malpighi (mg/mL) mô tả cấu trúc cầu thận dưới kính hiển vi. Hai Ux: nồng độ chất x trong nước tiểu thế kỷ sau đó, sau nhiều cố gắng của các nhà (mg/mL) khoa học, năm 1842, William Bowman đã thiết V: thể tích nước tiểu (mL/phút) lập nên mối liên hệ về mặt giải phẫu giữa cầu thận và ống thận, chứng minh một cách thuyết Độ lọc cầu thận phục với giả thiết cầu thận là nơi “bài tiết nước”. Là thể tích dịch được lọc từ các mao mạch Một năm sau, Ludwig là người đầu tiên đề xuất cầu thận qua bao Bowman trong một đơn vị thời xem cầu thận như một cái lọc đơn giản, trong đó gian(5,7,10,20). Do đó, độ lọc cầu thận chỉ đánh giá nước và các tinh thể sẽ được tách khỏi thành khả năng lọc máu của thận chứ không xét đến phần protein nhờ vào áp lực trong mao mạch vai trò của ống thận. cầu thận. Đến năm 1917, Cushny đã tổng hợp và đưa ra các khái niệm về hiện tượng “siêu lọc” tại Như vậy, một chất nào đó được lọc hoàn cầu thận, cũng như sự tái hấp thu và bài tiết tại toàn qua tiểu cầu thận, mà không được tái hấp ống thận, từ đó đã mở đường cho các nghiên thu hay bài tiết bởi ống thận, thì độ thanh thải cứu sâu hơn về chức năng lọc của cầu thận sau huyết tương của nó đúng bằng độ lọc cầu thận; này. Cho đến nay, vẫn chưa đo được độ lọc cầu còn chất nào đó được tái hấp thu, độ thanh thải thận một cách trực tiếp mà qua phương pháp đo của nó sẽ nhỏ hơn độ lọc tiểu cầu; và chất nào đó độ thanh thải của một chất bằng phương pháp sinh hóa hoặc dược chất phóng
