Vấn đề ruộng đất luôn gắn liền với vấn đề nông dân và nông nghiệp. Vì vậy việc quản lý ruộng đất là nhân tốc tác động thậm chí quyết định mạnh mẽ đến người nông dân củng như nền sản xuất nông nghiệp. Khái niệm quản lý ruộng đất bao gồm từ chế độ củng như nền sản xuất nông nghiệp. Trong thế kỷ 19 đến thế kỷ 20 đất nước ta trải qua nhiều giai đoạn lịch sử khác nhau dưới những thể chế chính trị khác nhau, do đó có những chế đổ ruộng đất khác nhau. | Quản lý vĩ mô ruộng đất Việt Nam thế kỷ XIX-XX, một cách nhìn về quá khứ QUÀN LY Vi MG RlJQNG DAT VIÉT NAM THÈ KY XIX - XX, MOT CÀCH NHÌN VE QUA KHÙ Vù Huy Phùc' Vàn de rudng dal ludn gàn lién vdi vln de ndng dàn va ndng nghiép. Vi vày, viéc quàn ly rudng dll là nhàn tò tàc dóng, thàm chi quyél djnh manh me dèn ngudi ndng dàn cùng nhu nèn san xuàl ndng nghiép. Khài niém quàn ly rudng dal bao góm tu che dò chung cho dèn nhùng bién phàp cy thè. Nhung d day khài niém dd chi dugc quan sàt trèn bình dién tèng quàL bay ndi càch khàc là quàn ly vT md. Dd là che dò rudng dll do nhà nude Ihiét làp nhlm quy djnh mdl co che chung nhit va quyél djnh nhàl cho sy bình Ihành va lèn lai, cùng nhu cho sy phàl Irién mdl kél clu rudng dal nhll djnh. Trong thè ky XIX va XX, dll nude la trai qua nhièu giai doan Ijch su khàc nbau, dudi nhùng thè che chinh tri khàc nhau, do dd ed nhùng che dò rudng dal khàc nhau. Dal nude la cùng vdi rugng dlt Viél Nam ed mot qua trinh bình thành trai dai theo nàm thàng ké eà Iheo khdng gian tu Bàc vào Nam. Do vày trong ITnb vyc này, nhùng diu In cùa qua khù ludn ludn kè tiép nhau trim tich lai, tao nèn nhùng ting Idp lién trién khàc nhau. Mièn BIC là xult phàl diém rèi dén mièn Trung va sau cùng là mièn Nam. Bude vào thè ky XIX toàn thè nude la tu Nam chi BIC dal dudi chinh thè quàn chù làp quyèn trièu Nguyèn, bay cdn dugc ggi là che dg phong kién. Màc dù nhà nude va nhàn dàn hàng bài tich cyc khai phà md mang khip noi nhung tdng sd rudng dal canh tàc dugc trèn toàn quéc cùng mdi dal Idi con sé bon 4,6 iriéu mau (theo thdng kè chua chinh xàc va cdn Ihip hom sé liéu cùa cuón Dgi Nam nhat thàng chi). Cùng theo lai liéu này Ibi Bàc Ky ed sé rudng dlt Idn nhll (hon 2,6 trièu mau), Trung Ky gàn 1,5 trièu mau, Nam Ky mdi ed hom nùa trièu mau. Rudng dll trong nucVc ed thè chia ra ba loai chinh: 1. Rudng dal tu nhàn 2. Rudng dàt cdng làng xà 3. Ruc)ng dal cùa nhà nude. * PGS, Vièn Hàn làm Khoa hoc xà hòi Vici .
