Bài viết khảo sát, phân tích một vài nét đặc điểm về phương diện hình thức thể loại thơ Nôm của các chúa Trịnh, nhận diện được đặc trưng nào đó thuộc về bản sắc của dòng thơ ca Trịnh phủ. | Thơ Nôm của các chúa Trịnh nhìn từ phương diện hình thức thể loại TH¥ N¤M cña C¸C CHóA TRÞNH NH×N Tõ PH¦¥NG DIÖN h×nh thøc THÓ LO¹I NguyÔn M¹nh Hoµng(*) T rong v−ên hoa th¬ N«m në ré thêi Lª trung h−ng, c¸c thi nh©n hä TrÞnh ®· ®Ó l¹i dÊu Ên ®Ëm nÐt. TrÞnh Nghiªn cøu nghÖ thuËt th¬ N«m cña c¸c chóa TrÞnh, chóng t«i nhËn thÊy cã nh÷ng ®iÓm ®¸ng chó ý vÒ thÓ th¬, ng«n C¨n cã Kh©m ®Þnh th¨ng b×nh b¸ch ng÷, bót ph¸p. Trong bµi viÕt nµy 欽定昇平百詠 vÞnh ( ), TrÞnh C−¬ng cã chóng t«i ®i vµo kh¶o s¸t, ph©n tÝch mét 黎朝御制 Lª triÒu ngù chÕ quèc ©m thi ( vµi ®Æc ®iÓm vÒ ph−¬ng diÖn h×nh thøc 國音詩 ), TrÞnh Doanh cã Cµn nguyªn thÓ lo¹i th¬ N«m cña c¸c chóa TrÞnh, 乾元御制詩集 ngù chÕ thi tËp ( ), TrÞnh ngâ hÇu nhËn diÖn ®−îc ®Æc tr−ng nµo 心 S©m cã T©m thanh tån dôy tËp ( ®ã thuéc vÒ b¶n s¾c cña dßng th¬ ca 青存肄集 ) Trªn nhiÒu danh lam (*) TrÞnh phñ. ( th¾ng c¶nh cña ViÖt Nam hiÖn nay còng ThÓ th¬ N«m §−êng luËt (tøc lo¹i cßn l−u dÊu nhiÒu th¬ ca ®Ò vÞnh cña th¬ viÕt b»ng ch÷ N«m theo luËt §−êng c¸c chóa TrÞnh. vµ nh÷ng biÕn thÓ cña nã) chiÕm ®a sè trong c¸c s¸ng t¸c cña c¸c chóa TrÞnh. Thèng kª s¸ng t¸c th¬ N«m cña c¸c chóa TrÞnh trong bé Tæng tËp v¨n häc (*) T©m thanh tån dôy tËp hiÖn kh«ng t×m thÊy trong Th− viÖn ViÖn Nghiªn cøu H¸n N«m. Theo N«m ViÖt Nam (tËp 2), chóng t«i nhËn TrÇn V¨n Gi¸p, “T©m thanh tån dôy tËp ®−îc thÊy, sè l−îng c¸c bµi th¬ N«m §−êng chóa TrÞnh S©m lµm tõ khi cßn lµ thÕ tö, ®Õn n¨m C¶nh H−ng thø 18 (1757) ®em so¹n l¹i, chia luËt chiÕm xÊp xØ 99% (367/371 bµi). lµm 4 lo¹i: 1- Thï phông; 2- Ban tø; 3- C¶m §iÒu ®ã cho thÊy, c¸c chóa TrÞnh rÊt −a høng; 4- §Ò vÞnh. Hai b¶n chÐp tay cña Th− viÖn dïng thÓ th¬ nµy ®Ó s¸ng t¸c. Nã còng KHXH ( vµ AB. 376) phÇn lín ®Òu lµ th¬ N«m, c¶ hai ®Òu cïng chÐp bµi tùa cña Phan Lª phï hîp víi xu h−íng s¸ng t¸c th¬ N«m Phiªn” (TrÇn V¨n Gi¸p, 1990). Tuy nhiªn, cña c¸c t¸c gi¶ v¨n häc trung ®¹i (thuéc NguyÔn V¨n Tè d−êng nh− lµ ng−êi nh¾c ®Õn t¸c tÇng líp trªn, ®Æc .
