Bài viết trình bày nhận thức về tiếp biến văn hóa; quan niệm về đối thoại giữa các nền văn hóa; định hướng bảo tồn sự đa dạng văn hóa và tăng cường tiếp biến văn hóa thông qua đối thoại hội nhập quốc tế. | Tiếp biến văn hóa thông qua đối thoại trong hội nhập quốc tế TIÕP BIÕN V¡N HãA TH¤NG QUA §èI THO¹I TRONG HéI NHËP QUèC TÕ(*) Ph¹m Xu©n Nam(**) 1. NhËn thøc vÒ tiÕp biÕn v¨n hãa dung ) c¸c v¨n hãa kh¸c nhau cña c¸c nhãm mµ quan träng lµ cã sù biÕn ®æi Bµn vÒ sù ®a d¹ng v¨n hãa víi t− m« thøc v¨n hãa cña c¸c nhãm” (Hµ c¸ch võa lµ tiÒn ®Ò võa lµ ®iÒu kiÖn cho V¨n TÊn, 1981). V× thÕ, ®Ó cã thÓ diÔn sù giao l−u gi÷a c¸c céng ®ång v¨n hãa ®¹t hai néi dung chñ yÕu cña kh¸i kh¸c nhau, ng−êi ta kh«ng thÓ kh«ng niÖm lµ tiÕp xóc vµ biÕn ®æi, «ng ®Ò chó ý ®Õn mét hiÖn t−îng mµ c¸c häc nghÞ “nªn dïng tõ tiÕp biÕn v¨n hãa ®Ó gi¶ ph−¬ng T©y gäi lµ acculturation. dÞch thuËt ng÷ acculturation” (Hµ V¨n Mét sè nhµ nghiªn cøu ë n−íc ta dÞch TÊn, 1981). thuËt ng÷ nµy lµ ®an xen v¨n hãa, hçn dung v¨n hãa Nh−ng theo Hµ V¨n ë ®©y, tõ gãc nh×n vÒ sù tiÕp biÕn TÊn, tÊt c¶ nh÷ng c¸ch dÞch ®ã ®Òu ch−a v¨n hãa th«ng qua ®èi tho¹i, ta thÊy næi diÔn t¶ ®óng néi dung kh¸i niÖm nµy. lªn mét vÊn ®Ò cÇn lµm s¸ng tá lµ: Ph¶i ¤ng cho biÕt, trong mét BÞ vong lôc ch¨ng mäi sù tiÕp xóc l©u dµi vµ trùc (Memorandum) n¨m 1936, ba nhµ nh©n tiÕp gi÷a c¸c nhãm, c¸c céng ®ång v¨n häc v¨n hãa ng−êi Mü lµ R. Redifield, hãa kh¸c nhau ®Òu dÉn ®Õn biÕn ®æi R. Linton vµ M. Herskovits ®· ®Þnh theo nghÜa tiÕp biÕn v¨n hãa nh− ®· nghÜa: “D−íi tõ acculturation, ta hiÓu lµ ph©n tÝch ë trªn? Cã thÓ t×m c©u tr¶ lêi hiÖn t−îng x¶y ra khi nh÷ng nhãm cho vÊn ®Ò ®Æt ra Êy b»ng nh÷ng dÉn ng−êi cã v¨n hãa kh¸c nhau, tiÕp xóc l©u chøng thùc tÕ mµ mét sè nhãm, mét sè dµi vµ trùc tiÕp, g©y ra sù biÕn ®æi m« céng ®ång v¨n hãa ®· tr¶i qua trong lÞch thøc (pattern) v¨n hãa ban ®Çu cña mét sö cña m×nh.(*)(**) hay c¶ hai nhãm” (DÉn theo Hµ V¨n TÊn, 1981). (*) Nghiªn cøu ®−îc thùc hiÖn trong khu«n khæ C¨n cø vµo ®Þnh nghÜa nªu trªn, Hµ §Ò tµi “T¸c ®éng cña tiÕp biÕn vµ V¨n TÊn cho r»ng: “Khi hiÖn t−îng héi nhËp v¨n hãa ®Õn ph¸t triÓn cña ViÖt Nam hiÖn nay”. acculturation .
