Bài viết trình bày chủ nghĩa Marx quan niệm về công bằng xã hội thực sự là cơ sở lý luận trong việc xác định mục tiêu giải phóng con người thoát khỏi chế độ xã hội áp bức và bất công. Trên cơ sở chỉ ra thực chất của công bằng xã hội trong chủ nghĩa tư bản, các nhà kinh điển mácxít đã làm rõ về sự khác biệt văn bản giữa công bằng trong chủ nghĩa tư bản và công bằng xã hội trong chủ nghĩa công sản tương lai. | Sự phê phán của Marx và Engels về thực chất của công bằng xã hội Sù PH£ PH¸N CñA marx vµ engels VÒ THùC CHÊT CñA C¤NG B»NG X· HéI NguyÔn Minh Hoµn (*) 1. Trong lÞch sö cã nhiÒu quan niÖm nh− lµ th−íc ®o cña CBXH. V× thÕ, vÒ c«ng b»ng x· héi (CBXH) ®−îc bµn trong qu¸ tr×nh x¸c lËp ®Þa vÞ thèng trÞ ®Õn d−íi nhiÒu d¹ng kh¸c nhau vµ cña nÒn s¶n xuÊt TBCN, giai cÊp t− s¶n nhiÒu gãc ®é kh¸c nhau. Tuy nhiªn, chØ ®· sö dông nguyªn t¾c trao ®æi ngang ®Õn chñ nghÜa Marx, quan niÖm vÒ gi¸ kh«ng chØ nh− mét thø vò khÝ ®Ó CBXH míi thùc sù lµ c¬ së lý luËn trong b¶o vÖ cho lîi Ých riªng cña giai cÊp viÖc x¸c ®Þnh môc tiªu gi¶i phãng con m×nh, mµ cßn sö dông nguyªn t¾c Êy ng−êi tho¸t khái chÕ ®é x· héi ¸p bøc vµ nh− mét lêi hiÖu triÖu lùc l−îng ®«ng bÊt c«ng. §Æc biÖt, trªn c¬ së chØ ra thùc ®¶o ng−êi lao ®éng chèng l¹i sù bÊt c«ng chÊt cña c¸i gäi lµ CBXH trong CNTB, vµ bÊt b×nh ®¼ng ®−îc ®Î ra tõ trËt tù c¸c nhµ kinh ®iÓn m¸cxÝt ®· lµm râ vÒ cña x· héi phong kiÕn, ®−îc x©y dùng sù kh¸c biÖt c¨n b¶n gi÷a c«ng b»ng trªn c¬ së thèng trÞ cña nÒn s¶n xuÊt trong CNTB vµ CBXH trong chñ nghÜa mang tÝnh lÖ thuéc vµ cèng n¹p. (*) céng s¶n t−¬ng lai. Khi quan hÖ trao ®æi ngang gi¸ B¾t ®Çu tõ thÕ kû XV, khi chÕ ®é trong nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸ t− b¶n phong kiÕn ®−îc b¶o hé b»ng c¸c ®¹o ®· trë thµnh thèng trÞ vµ trë thµnh luËt hµ kh¾c thêi trung cæ dÇn b−íc vµo ®éng lùc thóc ®Èy m¹nh mÏ sù ph¸t thêi kú tan r·, còng lµ lóc nÒn kinh tÕ triÓn lùc l−îng s¶n xuÊt trong nÒn s¶n tù nhiªn, tù cÊp tù tóc khÐp kÝn còng xuÊt hµng ho¸ TBCN th× giai cÊp t− s¶n ngµy cµng ph¶i nh−êng chç cho mét nÒn ®· coi nguyªn t¾c trao ®æi ngang gi¸ s¶n xuÊt hµng ho¸ ngµy cµng ph¸t triÓn chÝnh lµ th−íc ®o cña CBXH. h¬n víi møc ®é trao ®æi hµng ho¸ ngµy Tuy nhiªn, nÕu nh− CNTB tõ chç lµ cµng réng r·i h¬n vµ ë tr×nh ®é ngµy b−íc tiÕn cã ý nghÜa gi¶i phãng cho cµng cao h¬n. §Æc biÖt, khi nÒn s¶n xuÊt nh÷ng ng−êi n«ng n« tho¸t khái t×nh TBCN tõng b−íc kh¼ng ®Þnh ®−îc ®Þa vÞ .
