Nội dung bài viết trình bày khía cạnh lý luận liên quan đến vấn đề xã hội và những vấn đề xã hội bức xúc; điểm qua một số lý thuyết và mô hình phát trển trên thế giới từ góc độ xử lý vấn đề xã hội bức xúc. | Một số mô hình phát triển trên thế giới xử lý những vấn đề xã hội bức xúc mét sè m« h×nh ph¸t triÓn trªn thÕ giíi xö lý nh÷ng vÊn ®Ò x· héi bøc xóc ph¹m xu©n nam(*) I. MÊy khÝa c¹nh lý luËn liªn quan ®Õn “vÊn ®Ò x· c¸ch thuËn chiÒu, tr¸i l¹i chóng lu«n héi” vµ “nh÷ng vÊn ®Ò x· héi bøc xóc” tr¶i qua nh÷ng m©u thuÉn víi c¸c møc §Ó cã nhËn thøc ®óng vÒ “vÊn ®Ò x· ®é vµ tÝnh chÊt kh¸c nhau. Mµ ë ®©u cã héi” vµ “nh÷ng vÊn ®Ò x· héi bøc xóc”, m©u thuÉn (vÝ nh− trong lÜnh vùc x· héi tr−íc hÕt cÇn lµm râ néi hµm kh¸i niÖm ®ang ®−îc bµn tíi), th× ë ®ã cã vÊn ®Ò “x· héi” víi c¶ nghÜa réng vµ nghÜa hÑp cÇn xem xÐt, gi¶i quyÕt.(*) cña nã. Kh«ng theo lý luËn vÒ h×nh th¸i Theo nghÜa réng, kh¸i niÖm “x· héi” kinh tÕ - x· héi cña chñ nghÜa Marx- dïng ®Ó chØ mét chÕ ®é x· héi hay mét Lenin, c¸c nhµ x· héi häc hiÖn ®¹i h×nh th¸i kinh tÕ - x· héi, nh− c¸c nhµ ph−¬ng T©y, mµ tiªu biÓu lµ nh÷ng ®¹i kinh ®iÓn cña chñ nghÜa Marx-Lenin ®· diÖn cña Ch−¬ng tr×nh ph¸t triÓn Liªn ph©n tÝch. Víi nghÜa nµy, mçi h×nh th¸i Hîp Quèc (UNDP), th−êng chØ tËp trung kinh tÕ - x· héi ®Òu bao gåm bèn lÜnh bµn vÒ “x· héi” theo nghÜa hÑp. vùc c¬ b¶n cã quan hÖ mËt thiÕt víi T¹i Héi nghÞ Th−îng ®Ønh thÕ giíi nhau: i) C¬ së kinh tÕ; ii) C¬ cÊu x· héi; vÒ Ph¸t triÓn x· héi tæ chøc ë iii) KiÕn tróc th−îng tÇng vÒ ph¸p lý, Copenhagen, §an M¹ch (th¸ng 3/1995), chÝnh trÞ; iv) Nh÷ng h×nh th¸i ý thøc x· UNDP x¸c ®Þnh cã 10 “vÊn ®Ò x· héi” héi t−¬ng øng. chñ yÕu mµ tÊt c¶ c¸c quèc gia trªn thÕ Cßn theo nghÜa hÑp, kh¸i niÖm “x· giíi ®Òu ph¶i quan t©m ®Õn. §ã lµ më héi” dïng ®Ó chØ lÜnh vùc x· héi - bao réng viÖc lµm, gi¶m nghÌo, hßa nhËp x· gåm c¬ cÊu x· héi (tøc kÕt qu¶ cña ph©n héi ®èi víi c¸c nhãm yÕu thÕ, ph¸t triÓn tÇng x· héi), nh÷ng nhu cÇu thiÕt yÕu hîp lý d©n sè, t¨ng c−êng vai trß cña gia vÒ ®êi sèng x· héi vµ nh÷ng mèi quan ®×nh, ph¸t triÓn gi¸o dôc, ch¨m sãc søc hÖ x· héi cña con ng−êi - trong t−¬ng kháe nh©n d©n, b¶o trî x· héi, b¶o vÖ quan víi c¸c lÜnh vùc