Bài viết góp phần làm rõ những giá trị văn hóa truyền thống chứa đựng trong văn bia Lý – Trần, những giá trị lớn có ý nghĩa không chỉ đối với quá khứ mà cả trong hiện tại. | Về giá trị của văn bia thời Lý - Trần VÒ GI¸ TRÞ CñA V¡N BIA THêI Lý-TRÇN TrÇn §øc Liªm(*) ¨n bia lµ mét t¸c phÈm thµnh v¨n chÊt gi¸o dôc ghi ¬n, nhí ¬n vµ tuyªn V ®−îc ghi trªn ®¸, cã nh÷ng ¶nh d−¬ng c«ng h¹nh cña c¸ nh©n, tæ chøc hoÆc nh÷ng thiÒn s− PhËt gi¸o cã c«ng h−ëng lín mang tÝnh lÞch sö tíi ®êi sèng x· héi. Do vËy, v¨n bia th−êng ®−îc trong c«ng cuéc b¶o vÖ, x©y dùng vµ ch¨m chót nhiÒu vÒ mÆt mü thuËt vµ ph¸t triÓn ®Êt n−íc. Bªn c¹nh ®ã, v¨n néi dung, bao hµm néi hµm gi¸ trÞ ®¹o bia thêi Lý-TrÇn cßn l−u truyÒn cho ®êi ®øc truyÒn thèng hÕt søc cao ®Ñp, thuÇn sau nh÷ng tinh hoa trªn nhiÒu lÜnh vùc, phong thanh khiÕt. T×m hiÓu vÒ v¨n bia ®Æc biÖt lµ nh÷ng gi¸ trÞ mü thuËt. lµ t×m hiÓu vÒ mét lo¹i th− tÞch, cã niªn Néi dung bµi viÕt gãp phÇn lµm râ ®¹i râ rµng, cã gi¸ trÞ nh− nh÷ng t¸c nh÷ng gi¸ trÞ v¨n ho¸ truyÒn thèng phÈm v¨n häc nghÖ thuËt, chøa ®ùng hÖ chøa ®ùng trong v¨n bia Lý-TrÇn – thèng th«ng tin nhiÒu mÆt vÒ lÞch sö, nh÷ng gi¸ trÞ lín cã ý nghÜa kh«ng chØ kinh tÕ, x· héi, vµ thÓ hiÖn râ tÝnh chÊt ®èi víi qu¸ khø mµ c¶ trong hiÖn t¹i. (*) gi¸o dôc, ®Æc tÝnh t− t−ëng triÕt häc cña 1. V¨n bia thêi Lý thêi ®¹i ®−¬ng thêi. Thêi Lý, PhËt gi¸o ph¸t triÓn rÊt V¨n bia thêi Lý-TrÇn mang nh÷ng m¹nh mÏ vµ ®¹t tíi ®Ønh cao. Vua Lý gi¸ trÞ v¨n hãa truyÒn thèng ®Ëm nÐt vÒ Th¸i Tæ ®· cã nhiÒu lÖnh chØ cã lîi cho tÝnh d©n téc hãa, tù t«n d©n téc vµ søc tù sù ph¸t triÓn cña PhËt gi¸o, nh− lµm c−êng, tù chñ quèc gia, thÓ hiÖn nhiÒu chïa trong c¶ n−íc, ®é d©n lµm s−, sai mÆt, nhiÒu lÜnh vùc nh−ng tùu chung ®ã sø sang Trung Quèc xin kinh PhËt, . lµ nh÷ng gi¸ trÞ thÈm mü vµ ®¹o ®øc Sau nµy c¸c vua Lý ®Òu t«n sïng ®¹o ®−îc ®Ò cao vµ ph¸t triÓn rùc rì nhÊt PhËt vµ tÊt nhiªn c¶ c¸c tÇng líp quÝ téc trong lÞch sö cho ®Õn thêi ®¹i ngµy nay. quan l¹i còng mé PhËt. Tinh thÇn sïng Sù cã mÆt cña v¨n bia thêi Lý-TrÇn PhËt ®−îc thÓ hiÖn trong hÇu hÕt c¸c lµ ®iÒu kiÖn, lµ hiÖn t−îng tÊt yÕu trong lÜnh vùc cña ho¹t ®éng .
