Bài viết trình bày một số vấn đề lý luận về chủ nghĩa đa văn hóa; thực tiễn của chủ nghĩa đa văn hóa ở một số nước trên thế giới; cần lưu ý trong quá trình chuyển dịch từ các mô hình chính sách trừu tượng sang việc kinh doanh hoạch định và thực hiện chính sách, bối cảnh lịch sử của mỗi nhà nước. | Chủ nghĩa đa văn hóa: Một số vấn đề lý luận và thực tiễn Chñ nghÜa ®a v¨n hãa: mét sè vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn Hµ ThÞ Quúnh Hoa(*) Mét sè vÊn ®Ò lý luËn vÒ chñ nghÜa ®a v¨n hãa C¸ch sö dông mang “tÝnh m« t¶ nh©n khÈu häc” (demographic- Hoµn c¶nh ra ®êi descriptive) xuÊt hiÖn khi “®a v¨n hãa” ®−îc dïng ®Ó nãi ®Õn sù tån t¹i cña c¸c ThuËt ng÷ “chñ nghÜa ®a v¨n hãa” bé phËn d©n c− kh¸c nhau vÒ mÆt s¾c ra ®êi vµ ®−îc truyÒn b¸ réng r·i ë khu téc hay vÒ mÆt chñng téc trong lßng x· vùc B¾c Mü tõ nh÷ng n¨m 1960, khi t¹i héi d©n sù do mét nhµ n−íc nµo ®ã qu¶n ®ã dÊy lªn lµn sãng “®ßi ®−îc thõa lý. C¸ch sö dông mang “tÝnh c−¬ng lÜnh nhËn” cña nh÷ng ng−êi thuéc c¸c céng chÝnh trÞ” (programmatic-political) ®−îc ®ång thiÓu sè (xÐt trªn ph−¬ng diÖn dïng ®Ó chØ c¸c ch−¬ng tr×nh vµ nh÷ng l·nh thæ, ng«n ng÷, chñng téc). ChÝnh s¸ng kiÕn chÝnh trÞ ®−îc ®−a ra ®Ó øng viÖc ®ßi hái sù thõa nhËn ®èi víi nÒn phã vµ qu¶n lý tÝnh ®a d¹ng s¾c téc vµ v¨n hãa thiÓu sè, ®iÒu chØnh nh÷ng bÊt v¨n hãa.(*) c«ng vµ ®Þnh ra nh÷ng ph−¬ng tiÖn ®Ó nh÷ng kh¸c biÖt v¨n hãa cïng tån t¹i C¸ch sö dông mang “tÝnh chuÈn trong mét x· héi lµ nh÷ng ®éng lùc thóc mùc ý thøc hÖ” (ideological-normative) ®Èy chñ nghÜa ®a v¨n hãa - víi t− c¸ch g©y ra nhiÒu tranh c·i nhÊt, bëi chñ lµ mét häc thuyÕt - v−ît ra khái tr−êng nghÜa ®a v¨n hãa ®−îc coi nh− khÈu hîp riªng biÖt cña B¾c Mü vµ lan réng hiÖu vµ khu«n mÉu cho ho¹t ®éng chÝnh ra nhiÒu n−íc trªn thÕ giíi. trÞ. B¾t nguån tõ triÕt lý nh©n v¨n vµ ®¹o ®øc, chñ nghÜa ®a v¨n hãa ®−îc Néi dung kh¸i niÖm chñ nghÜa ®a kiÕn gi¶i nh− mét ph−¬ng ¸n hµnh ®éng v¨n hãa ®¸ng lµm, bëi nã cã lîi cho c¶ c¸c c¸ nh©n lÉn x· héi qua viÖc lµm gi¶m thiÓu Cã kh«ng Ýt quan niÖm vµ c¸ch luËn nh÷ng xung ®ét x· héi n¶y sinh tõ kh¸c gi¶i kh¸c nhau vÒ kh¸i niÖm nµy, vÒ vai biÖt s¾c téc hay sù bÊt b×nh ®¼ng. Gi÷a trß còng nh− c¸c hËu qu¶ tiÒm tµng cña c¸ch sö dông chñ nghÜa ®a v¨n hãa viÖc ¸p dông nã. XÐt tõ gãc ®é “¸p dông”, mang tÝnh quy .
