Bài viết trình bày luật pháp, đạo đức và hành vi của người; mối quan hệ giữa đạo đức và pháp luật với việc điều chỉnh hành vi; một số vấn đề quan hệ giữa luật pháp và đạo đức trong xã hội Việt Nam hiện nay. | Mối quan hệ giữa đạo đức và pháp luật trong việc điều chỉnh hành vi của con người MèI QUAN HÖ GI÷A §¹O §øC Vµ PH¸P LUËT trong VIÖC §IÒU CHØNH HµNH VI CñA CON NG¦êI Vò TRäNG DUNG(*) I. LuËt ph¸p, ®¹o ®øc vµ hµnh vi cña con ng−êi kh¸c cã ¶nh h−ëng tíi mèi quan hÖ x· héi. Mçi x· héi, ®Ó cã thÓ vËn ®éng vµ ph¸t triÓn, ®Òu cã nh÷ng hÖ thèng Trªn mét hÖ chuÈn cho phÐp hoÆc chuÈn mùc, cã thÓ lµ cña mét vïng d©n kh«ng cho phÐp, ph¸p luËt x¸c ®Þnh giíi c−, mét nhãm ng−êi, mét dßng hä, cã thÓ h¹n tù do cña nh÷ng hµnh ®éng vµ lµ cña c¶ mét céng ®ång lín, mét d©n hµnh vi cña mét céng ®ång ng−êi trong téc, mét giai cÊp, mét thêi ®¹i. HÖ thèng x· héi. Ph¸p luËt cæ vò nh÷ng viÖc tèt, chuÈn mùc nµy chÝnh lµ nh÷ng gi¸ trÞ nh÷ng ng−êi tèt, nh−ng còng kh«ng x· héi gèc ®Ó ®iÒu chØnh hµnh vi cña con x©m ph¹m vµo tù do ®èi xö tèt víi ng−êi ng−êi trong quan hÖ víi nhau. §øng nµy vµ ®èi xö kh«ng tèt víi ng−êi kh¸c trªn ph−¬ng diÖn ý thøc x· héi, cã thÓ cña mçi ng−êi. Sù hiÓu biÕt vÒ ®éng c¬ thÊy cã ba hÖ thèng chuÈn mùc phæ còng cã ý nghÜa lín ®èi víi c¸c hµnh vi qu¸t: hÖ thèng chuÈn mùc ph¸p luËt, hÖ vÒ mÆt ph¸p lý, tuy vËy ph¸p lý kh«ng thèng chuÈn mùc ®¹o ®øc vµ hÖ thèng cã quyÒn cho phÐp hay kh«ng cho phÐp chuÈn mùc thÈm mü. mçi ng−êi ph¶i tèt víi ng−êi nµy vµ kh«ng tèt víi ng−êi kh¸c. Ph¸p luËt HÖ thèng chuÈn mùc ph¸p luËt lµ quan t©m ®Õn c¸c mèi quan hÖ chñ quan mét hÖ thèng chuÈn mùc b¾t buéc mäi vµ kh¸ch quan, thèng nhÊt vµ kh¸c biÖt ng−êi ph¶i tu©n theo; chóng quy ®Þnh cña mäi hµnh vi, ®Õn quy m« kh¸ch c¸c hµnh ®éng, hµnh vi cña ng−êi nµy quan vµ tÝnh x¸c ®Þnh cña hµnh vi.(*) ®èi víi ng−êi kh¸c trong x· héi ph¶i lµm Trong t− t−ëng cña Hegel th× ®¹o nh− vËy, kh«ng ®−îc lµm nh− vËy, cho ®øc lµ ph¸p lý tèi thiÓu vµ ph¸p lý lµ phÐp lµm nh− vËy. C¸c chuÈn mùc ph¸p ®¹o ®øc tèi ®a. Vµ ®èi víi viÖc ®iÒu luËt lµ nh÷ng chuÈn mùc cøng b¾t buéc chØnh hµnh vi cña con ng−êi th× hai hÖ mäi ng−êi, mäi nhãm ng−êi trong x· héi chuÈn mùc nµy cã .