Nội dung của bài viết trình bày quá trình hình thành và nội dung cơ bản của khái niệm nguyên tắc R2P; R2P và những vấn đề liên quan. bài viết để nắm chi tiết nội dung nghiên cứu. | Trách nhiệm bảo vệ khái niệm và công cụ mới trong quan hệ quốc tế Tr¸ch nhiÖm B¶o vÖ: Kh¸i niÖm vµ c«ng cô míi trong quan hÖ quèc tÕ NguyÔn Hång H¶I (*) Sù can thiÖp qu©n sù vµo Libya tiÕp sau NghÞ quyÕt cña Héi ®ång B¶o an Liªn hîp quèc (NghÞ quyÕt 1973) (1) do c¸c n−íc thuéc NATO tiÕn hµnh ®· lµm dÊy lªn tranh luËn vÒ vÊn ®Ò "Tr¸ch nhiÖm b¶o vÖ- Responsibility to Protect - R2P" trong giíi häc gi¶ nghiªn cøu quan hÖ quèc tÕ vµ luËt quèc tÕ hiÖn nay (2,3,4,5). §©y kh«ng ph¶i lÇn ®Çu tiªn diÔn ra nh÷ng tranh luËn xung quanh ý nghÜa, vai trß, thêi ®iÓm vµ ai lµ ng−êi ®−îc ¸p dông R2P. LÇn nµy, nh÷ng tranh luËn vÒ R2P kh«ng chØ tËp trung vµo tÝnh chÝnh danh (legitimacy) cña hµnh ®éng can thiÖp, mµ cßn liªn quan ®Õn t−¬ng lai ¸p dông ph−¬ng thøc nµy. Nguyªn t¾c R2P kh«ng chØ cßn t−¬ng ®èi míi ë cÊp ®é quèc tÕ (3;10, ) mµ kh¸i niÖm nµy gÇn nh− ch−a ®−îc nh¾c ®Õn trong lÜnh vùc quan hÖ quèc tÕ vµ luËt quèc tÕ ë ViÖt Nam. V× vËy, ®Ó gãp phÇn më réng cho ho¹t ®éng nghiªn cøu häc thuËt vÒ R2P, bµi viÕt nµy sÏ tr×nh bµy mét sè néi dung c¬ b¶n liªn quan ®Õn R2P, nh−: Qu¸ tr×nh h×nh thµnh R2P; R2P lµ g×? C¬ së ph¸p lý cña R2P; Ai cã tr¸ch nhiÖm víi R2P; Khi nµo ¸p dông R2P? 1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ néi dung c¬ b¶n cña "cøu rçi c¸c thÕ hÖ t−¬ng lai khái th¶m kh¸i niÖm-nguyªn t¾c R2P häa cña chiÕn tranh" (11). ∗Sù thÊt väng vµ tranh luËn c«ng khai ngµy cµng t¨ng Gi÷a nh÷ng n¨m 1990, céng ®ång trong sù chia rÏ vÒ quan ®iÓm gi÷a c¸c quèc tÕ ®· ph¶i chøng kiÕn nh÷ng vô quèc gia thµnh viªn, ®Æc biÖt lµ gi÷a c¸c th¶m s¸t, nh÷ng hè ch«n ng−êi tËp thÓ n−íc ñy viªn th−êng trùc (P5), cña Héi sau nh÷ng vô diÖt chñng kinh hoµng ë ®ång B¶o an LHQ trong nh÷ng n¨m Rwanda n¨m 1994 vµ Srebrenica cuèi cña thËp kû 90 liªn quan ®Õn viÖc (Bosnia) n¨m 1995. §iÒu nµy ®· khiÕn céng ®ång quèc tÕ ph¶i lµm g× tr−íc c¸c nhiÒu ng−êi hoµi nghi vµ ®Æt c©u hái vÒ vô thanh trõng s¾c téc diÔn ra ë Kosovo. vÞ trÝ, vai