Bài viết làm rõ hơn vấn đề quyền được hưởng thụ những lợi ích và ứng dụng của tiến bộ khoa học qua một số văn kiện quốc tế thông qua cơ sở pháp lý quốc tế; mối quan hệ với một số quyền khác; mức độ quan tâm của cộng đồng nhân quyền quốc tế. | Về quyền được hưởng thụ những lợi ích và ứng dụng của tiến bộ khoa học qua một số văn kiện quốc tế VÒ QuyÒn ®−îc h−ëng thô nh÷ng lîi Ých vµ øng dông cña tiÕn bé khoa häc qua mét sè v¨n kiÖn quèc tÕ Hoµng Mai H−¬ng(* LuËt quèc tÕ vÒ quyÒn con ng−êi b¶o vÖ viÖc h−ëng thô, bao gåm c¶ khÝa c¹nh tù do khai th¸c vµ tiÕp cËn nh÷ng lîi Ých vµ c¸c øng dông cña tiÕn bé khoa häc, coi ®ã lµ mét quyÒn c¬ b¶n cña con ng−êi. Tuyªn ng«n ThÕ giíi vÒ QuyÒn Con ng−êi (UDHR, n¨m 1948) vµ C«ng −íc Quèc tÕ vÒ c¸c QuyÒn Kinh tÕ, X· héi vµ V¨n hãa (ICESCR, n¨m 1966) lµ hai trong sè c¸c v¨n kiÖn quèc tÕ cèt lâi vÒ quyÒn con ng−êi ghi nhËn quyÒn nµy. Bµi viÕt gãp thªm lêi bµn, lµm râ vÊn ®Ò nªu trªn qua mét sè v¨n kiÖn quèc tÕ. 1. C¬ së ph¸p lý quèc tÕ tiªn ®−îc quy ®Þnh t¹i §iÒu 13 cña Sù quan t©m ®Õn viÖc h−ëng thô, Tuyªn ng«n ch©u Mü vÒ QuyÒn vµ chia sÎ nh÷ng lîi Ých cña tiÕn bé khoa NghÜa vô cña Con ng−êi (ADRD): “Mäi häc vµ c«ng nghÖ trªn c¬ së b×nh ®¼ng, ng−êi cã quyÒn tham gia ®êi sèng v¨n phôc vô lîi Ých chung v× hßa b×nh vµ hãa céng ®ång, h−ëng thô nghÖ thuËt, ph¸t triÓn cña nh©n lo¹i thùc sù næi lªn vµ tham gia vµo nh÷ng lîi Ých b¾t nguån sau ChiÕn tranh ThÕ giíi lÇn thø Hai. tõ sù tiÕn bé vÒ tri thøc, ®Æc biÖt lµ Nã b¾t nguån tõ nhËn thøc cña c¶ nh©n nh÷ng ph¸t hiÖn míi vÒ khoa häc. §ång lo¹i, ®Æc biÖt lµ cña c¸c nhµ khoa häc, thêi, mäi ng−êi cã quyÒn ®−îc b¶o hé r»ng nh÷ng thµnh tùu khoa häc vµ c«ng nh÷ng lîi Ých vÒ ®¹o ®øc vµ vËt chÊt ®èi nghÖ ®ãng vai trß quan träng cho sù ph¸t víi nh÷ng ph¸t minh míi cña hä, hay triÓn cña nh©n lo¹i. Tuy nhiªn, ý t−ëng bÊt kú t¸c phÈm v¨n häc, c«ng tr×nh nµy ®· bÞ l¹m dông trë thµnh c«ng cô khoa häc hay nghÖ thuËt nµo mµ hä lµ phôc vô cç m¸y chiÕn tranh cña c¸c chÕ t¸c gi¶” (xem: 2).(*Tuy nhiªn, ADRD míi ®é ph¸t xÝt trªn kh¾p thÕ giíi, ®Æc biÖt lµ chØ lµ v¨n kiÖn cã tÝnh chÊt khu vùc, cña chÕ ®é ph¸t xÝt §øc ë giai ®o¹n tr−íc trong khi b¶n chÊt vµ ph¹m vi cña vÊn vµ trong ChiÕn tranh ThÕ .
