Nội dung bài viết trình bày quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân là nguyên tắc căn bản trong tổ chức quyền lực nhà nước; mô hình tổ chức và kiểm soát quyền lực nhà nước bảo đảm quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân. | Tư tưởng của Rousseau về tổ chức và kiểm soát quyền lực nhà nước T¦ T¦ëNG CñA ROUSSEAU VÒ Tæ CHøC Vµ KIÓM SO¸T QUYÒN LùC NHµ N¦íC (*) TrÞnh ThÞ XuyÕn Rousseau (1712 -1778) lµ nhµ t− t−ëng chÝnh trÞ vÜ ®¹i thêi kú Khai s¸ng g¾n liÒn víi t¸c phÈm næi tiÕng “KhÕ −íc x· héi”. Cïng víi “Tinh thÇn ph¸p luËt” cña Montesquieu, hai t¸c phÈm ®· trë thµnh mét bé ®«i khai s¸ng vÒ quan ®iÓm chÝnh trÞ, ph¸p lý lóc bÊy giê. T− t−ëng chñ ®¹o vµ nh÷ng vÊn ®Ò c¸c «ng ®Æt ra vÒ nhµ n−íc ph¸p quyÒn, vÒ x· héi c«ng d©n lµ nh÷ng tiÒn ®Ò quan träng cña c¸c thiÕt chÕ chÝnh trÞ hiÖn ®¹i. Lµm thÕ nµo ®Ó cã mét nhµ n−íc hiÖu qu¶, mét c¬ chÕ kiÓm so¸t quyÒn lùc h÷u hiÖu b¶o ®¶m quyÒn cña nh©n d©n vÉn cßn lµ vÊn ®Ò bøc xóc cña nh©n lo¹i, ®Æc biÖt ®èi víi n−íc ta hiÖn nay, khi chóng ta ®ang x©y dùng nhµ n−íc ph¸p quyÒn cña d©n, do d©n vµ v× d©n. 1. QuyÒn lùc nhµ n−íc thuéc vÒ nh©n d©n lµ chung b¶o vÖ mäi thµnh viªn. C¸i hîp nguyªn t¾c c¨n b¶n trong tæ chøc quyÒn lùc lùc ®ã lµ cña nhiÒu ng−êi gãp l¹i vµ mçi nhµ n−íc thµnh viªn khi gia nhËp tËp thÓ, dïng søc m¹nh tËp thÓ, vÉn ®−îc tù do nh− Trªn c¬ së cña thuyÕt quyÒn tù tr−íc. Rousseau coi sù tho¶ thuËn lµ nhiªn vµ tho¶ thuËn x· héi, Rousseau nguån gèc vµ c¬ së cña quyÒn lùc chø lý gi¶i sù h×nh thµnh x· héi, nhµ n−íc kh«ng ph¶i søc m¹nh lµ c¬ së cña vµ chñ quyÒn cña nh©n d©n. Con ng−êi quyÒn lùc. ¤ng ®· ®Ò cËp ®Õn tÝnh trong tr¹ng th¸i tù nhiªn vèn tù do vµ chÝnh ®¸ng cña quyÒn lùc. Cã lùc, cã b×nh ®¼ng. §Õn mét lóc nµo ®ã do søc søc m¹nh kh«ng cã nghÜa lµ cã quyÒn m¹nh bªn ngoµi lÊn ¸t søc m¹nh c¸ nÕu nã kh«ng hîp ph¸p, ng−êi ta chØ nh©n, g©y trë ng¹i cho sù sinh tån cña b¾t buéc ph¶i phôc tïng khi søc m¹nh con ng−êi, ch¼ng h¹n nh− søc m¹nh ®· thµnh hîp ph¸p. KÕt qu¶ cña sù cña tù nhiªn, th× “ph−¬ng thøc duy tho¶ thuËn lµ “ý chÝ chung”, “quyÒn lùc nhÊt ®Ó con ng−êi tù b¶o vÖ lµ hä ph¶i tèi cao”, “nhµ n−íc” tuú theo gãc ®é kÕt hîp l¹i víi nhau thµnh mét lùc xem .
