Tìm hiểu về tình hình ruộng đất ở tỉnh Hải Dương thời kỳ 1883 – 1945 chúng ta thấy có hiện tượng: Ruộng đất phân tán, manh mún và sở hữu nhỏ về ruộng đất chiếm ưu thế. Tuy nhiên, thông qua chính sách cướp đoạt ruộng đất trắng trợn, dã man của chính quyền thực dân Pháp, chế độ sở hữu lớn về ruộng đất ở Hải Dương đã được hình thành và phát triển. | Biến đổi cơ cấu ruộng đất nông nghiệp ở tỉnh Hải Dương thời kì 1883-1945 JOURNAL OF SCIENCE OF HNUE DOI: Social Sci., 2015, Vol. 60, No. 10, pp. 62-68 This paper is available online at BIẾN ĐỔI CƠ CẤU RUỘNG ĐẤT NÔNG NGHIỆP Ở TỈNH HẢI DƯƠNG THỜI KÌ 1883 – 1945 Chu Thị Thu Thủy Khoa Lịch sử, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 Tóm tắt. Tìm hiểu về tình hình ruộng đất ở tỉnh Hải Dương thời kỳ 1883 – 1945 chúng ta thấy có hiện tượng: ruộng đất phân tán, manh mún và sở hữu nhỏ về ruộng đất chiếm ưu thế. Tuy nhiên, thông qua chính sách cướp đoạt ruộng đất trắng trợn, dã man của chính quyền thực dân Pháp, chế độ sở hữu lớn về ruộng đất ở Hải Dương đã được hình thành và phát triển. Từ đó tạo điều kiện cho nền nông nghiệp Hải Dương phát triển theo hướng kinh tế hàng hóa. Song, nó cũng để lại những hậu quả nghiêm trọng về mặt xã hội: đẩy người nông dân vào tình cảnh phá sản, bị bần cùng hóa do bị mất tư liệu sản xuất – ruộng đất. Từ khóa: Ruộng đất, nông nghiệp, tỉnh Hải Dương, thời kì 1883 – 1945. 1. Mở đầu Đối với một tỉnh nông nghiệp như Hải Dương, vấn đề ruộng đất luôn giữ tầm quan trọng đặc biệt. Do đó, trong quá trình đô hộ, thực dân Pháp đã thực hiện những chính sách ruộng đất khác nhau để khai thác và cướp đoạt đất đai của nhân dân ta. Từ đó, đưa đến sự biến đổi ruộng đất của tỉnh Hải Dương thời kì 1883 – 1945. Một số công trình đã đề cập đến tình hình ruộng đất tỉnh Hải Dương từ 1883 đến 1945 như các công trình [1-11]. Tuy nhiên, chưa có một công trình nào nghiên cứu chuyên sâu về vấn đề này. Trên cơ sở tiếp thu, kế thừa những thành quả nghiên cứu của các công trình trước, cùng với việc sưu tầm, tập hợp một số tư liệu, chúng tôi cố gắng làm rõ sự biến đổi ruộng đất tỉnh Hải Dương từ khi thực dân Pháp đặt ách đô hộ (1883) đến trước Cách mạng tháng Tám năm 1945. 2. Nội dung nghiên cứu . Chính sách ruộng đất của thực dân Pháp Trong thông tư gửi Toàn quyền .
