Dân tộc Cao Lan có một truyền thống thơ ca dân gian rất phong phú, nhưng đến nay chưa có công trình nào đi sâu nghiên cứu về quan niệm vũ trụ, nhân sinh của đồng bào. Quan niệm về vũ trụ, thời gian và không gian của người Cao Lan từ thuở xa xưa chất phác ngây thơ. | Quan niệm vũ trụ và nhân sinh trong thơ ca dân gian Cao Lan JOURNAL OF SCIENCE OF HNUE DOI: Social Sci., 2015, Vol. 60, No. 10, pp. 114-121 This paper is available online at QUAN NIỆM VŨ TRỤ VÀ NHÂN SINH TRONG THƠ CA DÂN GIAN CAO LAN Đặng Thị Hường Trường Trung học phổ thông Dân tộc nội trú tỉnh Tuyên Quang Tóm tắt. Dân tộc Cao Lan có một truyền thống thơ ca dân gian rất phong phú, nhưng đến nay chưa có công trình nào đi sâu nghiên cứu về quan niệm vũ trụ, nhân sinh của đồng bào. Quan niệm về vũ trụ, thời gian và không gian của người Cao Lan từ thủa xa xưa chất phác ngây thơ. Còn quan niệm nhân sinh của đồng bào lại rất đa dạng thể hiện qua các vấn đề: sống chết, tốt xấu, thiện ác, tín ngưỡng, đạo đức, lao động, âm dương. Tất cả tạo nên những đặc điểm riêng về tâm hồn tư tưởng của dân tộc Cao Lan, phản ánh trong thơ ca dân gian Cao Lan. Từ khóa: Dân tộc Cao Lan, thơ ca dân gian, quan niệm vũ trụ và nhân sinh. 1. Mở đầu Thơ ca dân gian Cao Lan mang trong mình thế giới tâm hồn, tư tưởng của dân tộc Cao Lan thể hiện bằng các quan niệm về vũ trụ, không gian thời gian; quan niệm nhân sinh và quan niệm nghệ thuật, tất cả đều thể hiện trong ý thức của người Cao Lan. Quan niệm về vũ trụ nhân sinh trong thơ ca dân gian Cao Lan thống nhất với quan niệm vũ trụ nhân sinh trong các truyện cổ dân gian Cao Lan. Truyện cổ dân gian kể về nguồn gốc vũ trụ thông qua các hình tượng “Ông Trời Bà Đất ”, những quan niệm thiện ác của đồng bào qua các nhân vật cổ tích như truyện: “Nàng ba lấy chồng rắn”, “Sằm Sừ”, “Chàng Út của người trời”, “Vì sao kiêng thịt rùa”. . . Thơ ca dân gian Cao Lan cũng phản ánh nhận thức chung đó, nhưng có sắc thái riêng thông qua cách biểu đạt bằng ngôn ngữ lời ca mang tính tạo hình và biểu cảm từ môi trường sinh hoạt văn hóa Cao Lan. Cùng nằm trong ý thức nghệ thuật của thơ ca dân gian, nhưng các quan niệm về vũ trụ, nhân sinh và nghệ thuật cũng .
