Nội dung của bài viết trình bày Tây Nguyên là vùng văn hóa dân gian phong phú và độc đáo nhất ở Việt Nam; các khuynh hướng biến đổi văn hóa Tây Nguyên hiện nay; một số vấn đề đặt ra trong việc bảo tồn và phát huy văn hóa truyền thống các tộc người ở Tây Nguyên. | Mấy vấn đề về bảo tồn và phát huy văn hoá truyền thống các tộc người ở Tây Nguyên MÊy vÊn ®Ò vÒ b¶o tån vµ ph¸t huy v¨n ho¸ truyÒn thèng c¸c téc ng−êi ë T©y Nguyªn ng« ®øc ThÞnh(*) I. T©y Nguyªn lµ vïng v¨n ho¸ d©n gian phong phó ®o¹n lÞch sö kh¸c nhau, T©y Nguyªn l¹i vµ ®éc ®¸o nhÊt ë ViÖt Nam ®ãn nhËn thªm c¸c nhãm - téc ng−êi tõ §· cã nh÷ng c«ng tr×nh khoa häc c¸c vïng cña ®Êt n−íc ®Õn ®Þnh c−, nh− kh¼ng ®Þnh T©y Nguyªn lµ mét trong ng−êi ViÖt, c¸c téc ng−êi thiÓu sè ë miÒn b¶y vïng v¨n ho¸ lín cña n−íc ta (1). Trung (Bru-V©n KiÒu) vµ ®Æc biÖt lµ tõ miÒn nói phÝa b¾c vµo c¸c thËp kû gÇn Còng ®· cã kh«ng Ýt c¸c c«ng tr×nh ë ®©y, nh− Tµy, Th¸i, Nïng, M−êng, trong vµ ngoµi n−íc ph¸c ho¹ nªn bøc Hm«ng, Dao. TÊt c¶ ®ã lµm cho T©y tranh rÊt ®a d¹ng vµ phong phó vÒ v¨n Nguyªn trë thµnh mét vïng cã thµnh ho¸ T©y Nguyªn (2 – 9). Do vËy, ë ®©y phÇn téc ng−êi phøc t¹p vµ ®«ng ®¶o t«i kh«ng thÓ vµ còng kh«ng cÇn ph¶i ®i nhÊt ë n−íc ta hiÖn nay (kho¶ng trªn 40 s©u vµo c¸c khÝa c¹nh cô thÓ vÒ v¨n ho¸ téc ng−êi, trong ®ã kho¶ng 20 téc ng−êi T©y Nguyªn, mµ cã ch¨ng chØ xin nªu b¶n ®Þa). H¬n thÕ n÷a, c¸c téc ng−êi l¹i mét sè ®Æc tr−ng c¬ b¶n vÒ v¨n ho¸ c− tró xen cµi víi nhau kh«ng chØ trong truyÒn thèng c¸c d©n téc T©y Nguyªn. ph¹m vi x·, huyÖn, mµ thËm chÝ trong Thø nhÊt, T©y Nguyªn xa x−a còng tõng bu«n lµng, tõng gia ®×nh, khiÕn nh− hiÖn nay lµ n¬i gÆp gì cña nhiÒu cho xu thÕ giao l−u, ¶nh h−ëng v¨n ho¸ luång d©n c−, n¬i giao l−u v¨n ho¸ cña gi÷a c¸c téc ng−êi trë nªn m¹nh mÏ h¬n nhiÒu téc ng−êi, do vËy c¸c téc ng−êi bao giê hÕt.(*) T©y Nguyªn vµ v¨n ho¸ T©y Nguyªn lµ Thø hai, T©y Nguyªn lµ vïng v¨n bøc th¶m nhiÒu mµu s¾c. Cuéc gÆp gì ho¸ cæ, dÊu tÝch con ng−êi cã mÆt Ýt ®Çu tiªn lµ cña c¸c téc nãi ng«n ng÷ nhÊt còng tõ thêi §¸ míi, ®Æc biÖt lµ víi M«n-Kh¬ me víi c¸c téc nãi ng«n ng÷ nh÷ng ph¸t hiÖn kh¶o cæ häc gÇn ®©y ë Nam §¶o tõ ven biÓn vµ h¶i ®¶o v−ît Lung Leng (Kon Tum) vµ C¸t Tiªn lªn vµo ®Çu thêi kú kim khÝ, t¹o nªn .
