Bài viết giới thiệu một số thông tin về tổ chức quản lý các đề tài nghiên cứu ở Nhật Bản; quản lý đề tài và kinh phí nghiên cứu khoa học ở Nhật Bản; về một số khía cạnh của việc tổ chức và quản lý các đề tài và chương trình khoa học công nghệ do MEXT và JSPS thực hiện. | Tổ chức và quản lý đề tài nghiên cứu khoa học ở Nhật Bản Tæ chøc vµ qu¶n lý ®Ò tµi nghiªn cøu khoa häc ë NhËt B¶n Hå Tó B¶o(*) NhËt B¶n kh«ng chØ lµ mét c−êng quèc vÒ kinh tÕ, mµ cßn lµ mét c−êng quèc vÒ khoa häc vµ c«ng nghÖ (KH&CN). Nãi c¸ch kh¸c, kinh tÕ NhËt B¶n m¹nh còng v× cã nÒn KH&CN m¹nh, vµ ng−îc l¹i. Lµ mét n−íc kh«ng cã truyÒn thèng KH&CN tõ nhiÒu thÕ kû tr−íc nh− c¸c n−íc ch©u ¢u, nh−ng NhËt B¶n ®· lµm ®−îc nhiÒu ®iÒu ®¸ng häc tËp vÒ KH&CN trong thÕ kû võa qua. Bµi viÕt nµy giíi thiÖu mét sè th«ng tin vÒ tæ chøc vµ qu¶n lý c¸c ®Ò tµi nghiªn cøu ë NhËt B¶n. I. Qu¶n lý ®Ò tµi vµ kinh phÝ nghiªn cøu khoa KH&CN do c¸c Bé ®Ò xuÊt. Hµng n¨m, häc ë NhËt B¶n CSTP ®¸nh gi¸ c¸c ®Ò xuÊt nµy theo c¸c lo¹i S (xuÊt s¾c), A (rÊt tèt), B (tèt), vµ C Kinh phÝ cña NhËt B¶n dµnh cho (cÇn ph¶n biÖn l¹i) (1).(*)(**) KH&CN trong n¨m tµi chÝnh 2008 (tõ 1/4/2008 ®Õn 31/3/2009) lµ tû Yªn B¶ng 1 so s¸nh kinh phÝ khoa häc vµ (t−¬ng ®−¬ng tû USD, nÕu tÝnh 1 c«ng nghÖ cña Mü, §øc, Ph¸p, Anh vµ USD b»ng 110 Yªn), chiÕm 7,55% cña NhËt B¶n trong n¨m 2005 (2). §©y chØ lµ tû Yªn (435 tû USD) cña toµn bé mét so s¸nh t−¬ng ®èi, v× mét vµi sè liÖu chi tiªu quèc gia n¨m 2008. Kinh phÝ nµy chØ lÊy ®−îc tõ nh÷ng n¨m tr−íc hoÆc ®−îc ph©n bæ cho c¸c ®Ò ¸n vµ ch−¬ng quan niÖm ‘nghiªn cøu viªn’ cña c¸c n−íc tr×nh KH&CN do nhiÒu Bé vµ c¬ quan cã thÓ kh¸c nhau. Tuy nhiªn, b¶ng nµy qu¶n lý, trong ®ã MEXT (Bé Gi¸o dôc, còng cho thÊy kinh phÝ trung b×nh cho V¨n hãa, ThÓ thao, Khoa häc vµ C«ng mçi nghiªn cøu viªn cña c¸c n−íc nµy nghÖ) nhËn tû Yªn ( tû kh¸ ngang b»ng nhau, kho¶ng 25 ngh×n USD, 65%), METI (Bé Kinh tÕ, Th−¬ng USD/ng−êi/n¨m. §¸ng l−u ý lµ trong c¸c m¹i vµ C«ng nghiÖp) nhËn 512,7 tû Yªn kinh phÝ KH&CN nµy, kinh phÝ tõ chÝnh ( tû USD, 14%), MOD (Bé Quèc phñ cña Mü, Anh, §øc chØ chiÕm kho¶ng phßng) nhËn 184,1 tû Yªn ( tû USD, 30%, cao nhÊt lµ Ph¸p (37%) vµ thÊp 5%),
