Thời chống Mỹ là một chặng đường lịch sử Việt Nam đầy đau thương, mất mát nhưng bất khuất, kiên cường. Những năm tháng chống Mỹ cực kỳ ác liệt là những năm tháng ăm ắp những sự kiện, những câu chuyện về đất nước và con người Việt Nam anh hùng; mà đội ngũ các nhà thơ là những người nhanh nhạy lắng nghe, nhanh nhạy cảm thụ. Để rồi con tim, ngòi bút của họ rung động mãnh liệt. Họ thấy rằng cần phải viết, cần phải bày tỏ cảm xúc về những con người bình thường mà vĩ đại, đất nước hiền hòa mà cực kỳ anh dũng. Thời đại và chân dung của những người trong cuộc được khắc hoạ trong trường ca - tuy độ đậm nhạt khác nhau - nhưng đều là những nhân tố chủ quan và khách quan tạo nền cho sự xuất hiện của trường ca thời chống Mỹ. | Những nhân tố khách quan và chủ quan tạo nên sự xuất hiện của trường ca thời chống Mỹ Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP Số 13 năm 2008 NHỮNG NHÂN TỐ KHÁCH QUAN VÀ CHỦ QUAN TẠO NÊN SỰ XUẤT HIỆN CỦA TRƯỜNG CA THỜI CHỐNG MỸ NGUYỄN THỊ LIÊN TÂM* 1. Mở đầu Thời đại chống Mỹ cứu nước là một chặng đường lịch sử Việt Nam đầy đau thương, mất mát nhưng bất khuất, kiên cường. Đó là thời đại của những con người giàu phẩm chất cách mạng, mang trong mình tư thế của một dân tộc anh hùng; tiếp nối truyền thống yêu nước nồng nàn của cha ông. Thời đại và chân dung của những người trong cuộc được khắc hoạ trong trường ca - tuy độ đậm nhạt khác nhau - nhưng đều là những nhân tố chủ quan và khách quan tạo nền cho sự xuất hiện của trường ca thời chống Mỹ. 2. Nội dung . Thời đại - nhân tố khách quan tạo nên sự xuất hiện của trường ca thời chống Mỹ Việt Nam, đất nước xinh đẹp nằm bên bờ biển Đông; một đất nước nhỏ bé, đất chật người đông, vũ khí thô sơ nhưng đã chiến đấu và chiến thắng nhiều cường truyền thống lịch sử bốn nghìn năm dựng nước và giữ nước; dân tộc ta đã làm nên chiến thắng bởi dân tộc ta có hàng hàng lớp lớp thế hệ này đến thế hệ khác mang dòng máu yêu nước mãnh liệt, sục sôi. Đất nước trong những năm chống Mỹ luôn hừng hực lửa chiến tranh, dồn nén bao cung bậc của tình cảm. Chia ly, đoàn tụ, tan hợp, vui buồn, đau thương, chiến thắng đều đổ dồn lên mảnh đất Việt Nam này. Con người, đất nước trong thời kỳ lịch sử ấy được các nhà thơ, nhà văn tái hiện trong văn học một cách khá toàn diện. Trên thế giới, thực tế không phải chỉ có Việt Nam trải qua những năm tháng chiến tranh; không phải chỉ có con người Việt Nam mới thấm thía nỗi đau, nỗi * ThS, Trường CĐSP Bình Thuận 40 Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP Nguyễn Thị Liên Tâm buồn do chiến tranh ác liệt gây ra. Thế nhưng, hầu như không có nơi nào như ở Việt Nam - dẫu ba mươi năm chiến tranh đã qua đi, dẫu cuộc chiến đã lùi vào quá khứ - văn học vẫn dành một mảnh
