Bài viết phân tích thơ Nguyễn Bính, người kể chuyện chân quê thông qua nội dung và hình thức cũng như những đặc trưng về giọng điệu, nghệ thuật trong thơ Nguyễn Bính. | Nguyễn Bính - Người kể chuyện chân quê Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP Số 15 năm 2008 NGUYỄN BÍNH – NGƯỜI KỂ CHUYỆN CHÂN QUÊ Lý Toàn Thắng* Bây giờ, giữa vòng vây của cuộc sống thành thị ồn ào, vội vã, đầy phiền muộn và bất trắc, ta thường hay ước ao có được một ngày thảnh thơi để đi về một miền thôn dã - nơi có không gian của bến nước bờ ngô, có sắc màu của ruộng lúa hồ sen, có hương vị của hoa cau, hoa sói, và trên hết, có những người đàn ông đàn bà thuần phác, hiền lành, Nhưng nếu ta không kiếm ra được một ngày như thwế, một ngày “giang hồ vặt” như Vũ Hoàng Chương từng gọi và kể lại (một ngày lãng du cùng Tô Hoài và Nguyễn Bính) thì ta cũng có thể đành lòng vậy, tạm làm theo một cách khác: đóng cửa phòng lại, một mình, và tìm về với Nguyễn Bính, đọc những dòng thơ Lục Bát chân quê của ông, đầy hương đồng gió nội, có duyên làm sao, tài hoa làm sao. Hoài Thanh xếp Nguyễn Bính vào “dòng Việt”, tức là gồm một số ít nhà thơ mà “thơ của họ có tính cách Việt Nam rất rõ rệt”, “có chịu ảnh hưởng phương Tây nhưng rất ít và cũng không chịu ảnh hưởng của thơ Đường” (như Lưu Trọng Lư, như Nguyễn Nhược Pháp, ). Ông cũng đánh giá rằng: “Sau này Nguyễn Bính đi tìm chất Việt Nam lại trở về ca dao. Thơ Nguyễn Bính có cái vẻ mộc mạc của những câu hát đồng quê”. Thơ Nguyễn Bính mang đậm hồn quê - đọc thơ ông ai cũng thấy vậy, cảm vậy, một cách dễ dàng, một cách thấm thía. Về nội dung, ta dễ thấy cái hồn quê này trong thế giới nghệ thuật của ông, một thế giới đậm đặc những sự vật, cảnh vật của chốn thôn quê: nào cây chanh cây bưởi, hàng cau giàn giầu, nào bến đò con sông, giếng đá vườn dâu, nào đám lễ chùa đám hội chèo, nào thôn Đông thôn Đoài, nào anh lái đò, cô hái mơ Về hình thức, vẻ chân quê ấy dễ thấy nhất là thơ Lục Bát. Những câu thơ Lục Bát của ông đọc lên nghe quen thân như ca dao, nhưng là ca dao của riêng ông, của Nguyễn Bính, với một giọng điệu riêng, không lẫn vào ai. * GS. TSKH. – Viện Ngôn ngữ học 3 Tạp chí .
