Dạy và học thành ngữ tiếng nước ngoài luôn là sự thử thách đối với cả giáo viên và học viên. Từ quan điểm tri nhận, bài báo này bàn đến một cách dạy thành ngữ tiếng nước ngoài thông qua ẩn dụ ý niệm. Qua việc phân tích ẩn dụ ý niệm ở các thành ngữ ví dụ, bài báo chứng minh rằng nghĩa của thành ngữ là có nguyên do chứ không võ đoán và từ đó rút ra một số kết luận cho việc giảng dạy ngoại ngữ. | Ứng dụng lý thuyết ẩn dụ ý niệm trong ngôn ngữ học tri nhận vào việc giảng dạy thành ngữ tiếng Anh Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP Số 17 năm 2009 ỨNG DỤNG LÝ THUYẾT ẨN DỤ Ý NIỆM TRONG NGÔN NGỮ HỌC TRI NHẬN VÀO VIỆC GIẢNG DẠY THÀNH NGỮ TIẾNG ANH Nguyễn Ngọc Vũ* Khi xem bất kì giáo trình giảng dạy tiếng Anh nào dành cho học viên ở trình độ trung cấp trở lên, chúng ta đều dễ dàng nhận thấy rằng các tổ hợp thành ngữ chiếm một số lượng khá lớn trong phần ngữ vựng mà học viên cần phải học. Điều này cũng dễ hiểu vì để có thể giao tiếp tự nhiên và thông thạo trong các tình huống thông dụng, học viên cần có khả năng sử dụng tốt thành ngữ tiếng Anh. Thành ngữ là một bộ phận quan trọng trong tiếng Anh và học viên cần phải hiểu được trong những tình huống nào thì thành ngữ mình học có thể sử dụng được. Điều này đối với nhiều học viên không phải là việc dễ dàng vì họ thường có thói quen học thuộc lòng nghĩa tương đương trong tiếng Việt rồi ghép nghĩa tiếng Việt vào tình huống giao tiếp. Khá nhiều học viên Việt Nam mà chúng tôi giảng dạy có khả năng sử dụng tiếng Anh rất tốt nhưng lại gặp khó khăn khi sử dụng thành ngữ. Kết quả là những học viên này có xu hướng tránh sử dụng thành ngữ khi nói. Điều này khiến cho vấn đề mà họ diễn đạt đôi lúc trở nên vụng về, thiếu tự nhiên. Nhận xét về vấn đề này, Moon (1997:60) phát biểu như sau: “. người học ngoại ngữ thường tránh sử dụng các tổ hợp thành ngữ thậm chí cả trong những tình huống mà hai ngôn ngữ rất gần gũi và có cách diễn đạt hoàn toàn giống nhau. Lí do của vấn đề này là người học ngoại ngữ thường nghi ngại về những đơn vị tổ hợp được cho là tương đương giữa các ngôn ngữ. Họ đã được dạy là phải thận trọng và biết rất rõ rằng có thể có những sự khác biệt rất nhỏ về nghĩa hay cách sử dụng mà có thể dẫn đến trường hợp hiểu sai hay hiểu lầm.” Một nguyên nhân khác là giáo viên cũng thường né tránh việc giảng dạy thành ngữ mặc dù thành ngữ có vai trò quan trọng trong việc phát triển .
