Bài viết nghiên cứu Dolatomon . – Giống loài cua nước ngọt mới thuộc họ Potamidae ở miền Nam Việt Nam thông qua đặc điểm chẩn loại, mô tả cơ thể cua, so sánh một số đặc điểm cơ bản của giống Dolatomon . với một số giống khác trong họ Potamidae. | Dolatomon . – Giống loài cua nước ngọt mới thuộc họ Potamidae ở miền Nam Việt Nam 29(1): 1-5 T¹p chÝ Sinh häc 3-2007 Dolatomon gen. Sp. Nov. - gièng vµ loµi cua n−íc ngät míi thuéc hä Potamidae ë miÒn nam ViÖt Nam §Æng Ngäc Thanh, Hå Thanh H¶i ViÖn Sinh th¸i vµ Tµi nguyªn sinh vËt Trong c¸c mÉu vËt cua n−íc ngät míi thu §µ L¹t, 3/7/2005. ®−îc t¹i thµnh phè §µ L¹t, tØnh L©m §ång ë Holotyp: con ®ùc, §µ L¹t, 3/7/2005. phÝa Nam ViÖt Nam vµo n¨m 2005, ®2 x¸c ®Þnh Allotyp : 1 ♀, §µ L¹t, 3/7/2005. Paratyp: 2♂, §µ ®−îc mét gièng míi vµ mét loµi míi thuéc hä L¹t, 3/7/2005. cua Potamidae. Sau ®©y lµ m« t¶ gièng vµ loµi cua míi nµy. M« t¶ con ®ùc: cua nhá, mai h×nh thang, réng ngang, dÑp, mÆt trªn nh½n. Gai ngoµi æ m¾t Dalatomon gen. nov. Dang et Ho kh«ng ph¸t triÓn. R¨ng trªn mang (epibranchial) §Æc ®iÓm chÈn lo¹i: cua cì nhá; chiÒu réng nhá. Hµng r¨ng bªn tr−íc (Antero-lateral) cña mai d−íi 30 mm. §Çu ngùc (mai) h×nh kh«ng ph¸t triÓn. C¹nh tr−íc cña tr¸n nh×n tõ thang, dÑp, mÆt trªn nh½n. §èt ischium cña ch©n phÝa trªn chØ h¬i lâm. Gãc bªn tr−íc trßn, c¹nh hµm h×nh ch÷ nhËt, merus h×nh ch÷ nhËt. §èt bªn xiªn. Gê, thïy sau cña tr¸n vµ gê sau cña æ bông VII h×nh tam gi¸c c©n, thÊp, trßn ®Çu, c¹nh m¾t nom râ, h¬i l−în xuèng, ch¹y tíi gèc cña bªn th¼ng, h¬i dµi h¬n ®èt VI. §èt cuèi cña G1 r¨ng trªn mang. Cã r2nh däc s©u ph©n ®«i hai ë con ®ùc cã mµo lín h×nh b¸n nguyÖt, kÐo dµi thïy sau tr¸n vµ sau æ m¾t, phång râ. R2nh b¸n tíi 2/3 chiÒu dµi cña ®èt cuèi. nguyÖt vµ r2nh ch÷ H râ. NhËn xÐt: gièng míi Dalatomon gen. nov. §èt ischium cña ch©n hµm h×nh ch÷ nhËt, sai kh¸c rÊt c¬ b¶n víi c¸c gièng cua kh¸c thuéc r2nh gi÷a ë kho¶ng gi÷a. Nh¸nh ngoµi cña ch©n hä Potamidae hiÖn ®2 biÕt ë ViÖt Nam vµ c¶ víi hµm th¼ng, dµi tíi 1/3 c¹nh ngoµi cña ®èt c¸c gièng cua míi ®−îc x¸c lËp trong thêi gian merus. T¬ ngän dµi, v−ît qu¸ c¹nh tr−íc cña ®èt gÇn ®©y trong khu vùc nh−: Donopotamon Dang merus, ng¾n h¬n chiÒu réng cña ®èt .
