Bài viết nghiên cứu thành phần hóa học tinh dầu từ thân và rễ của loài xưn xe tạp – Kadsura heteroclita (Roxb.) Craib (Schisandraceae) phân bố tại tỉnh Vĩnh Phúc. bài viết để nắm chi tiết nội dung nghiên cứu. | Thành phần hóa học tinh dầu từ thân và rễ của loài xưn xe tạp – Kadsura heteroclita (Roxb.) Craib (Schisandraceae) phân bố tại tỉnh Vĩnh Phúc 33(3): 58-62 T¹p chÝ Sinh häc 9-2011 THµNH PHÇN HãA HäC TINH DÇU Tõ TH¢N Vµ RÔ CñA LOµI X¦N XE T¹P - Kadsura heteroclita (Roxb.) Craib (SCHISANDRACEAE) PH¢N Bè T¹I TØNH VÜNH PHóC Bïi V¨n Thanh, Ninh Kh¾c B¶n ViÖn Sinh th¸i vµ Tµi nguyªn sinh vËt §ç Ngäc §µi Tr−êng ®¹i häc Vinh Chi N¾m c¬m (Kadsura Juss.) cßn cã tªn rÔ cña loµi loµi x−n xe t¹p (K. heteroclita) ph©n gäi kh¸c lµ X−n xe, Chua cum (hä Ngò vÞ - bè ë V−ên quèc gia (VQG) Tam §¶o, tØnh VÜnh Schisandraceae), chi nµy cã kho¶ng 20 loµi, Phóc. MÉu tiªu b¶n ®] ®−îc gi¸m ®Þnh vµ l−u ph©n bè chñ yÕu ë c¸c khu vùc cã khÝ hËu nhiÖt gi÷ t¹i ViÖn Sinh th¸i vµ Tµi nguyªn sinh vËt, ®íi thuéc c¸c n−íc §«ng Nam ¸, Trung Quèc, ViÖn Khoa häc vµ C«ng nghÖ ViÖt Nam. Ên §é. ë ViÖt Nam, chi N¾m c¬m chØ míi biÕt 2. Ph−¬ng ph¸p cã 5 loµi vµ 1 ph©n loµi, trong ®ã ph©n loµi X−n xe trung bé [Kadsura coccinea var. annamensis Th©n vµ rÔ t−¬i (2 kg) ®−îc c¾t nhá vµ ch−ng (Gagnep.) Ban] ®−îc coi lµ ®Æc h÷u [2]. Loµi cÊt b»ng ph−¬ng ph¸p l«i cuèn theo h¬i n−íc x−n xe t¹p [Kadsura heteroclita (Roxb.) Craib] trong thêi gian 3 giê ë ¸p suÊt th−êng theo tiªu cã d¹ng d©y leo th©n gç hoÆc bôi tr−ên, mäc r¶i chuÈn D−îc ®iÓn ViÖt Nam [3]. Hµm l−îng tinh r¸c ë ven rõng, ven suèi, ë ®é cao kho¶ng 700- dÇu (®−îc tÝnh theo nguyªn kh« tuyÖt ®èi) ®¹t 1500 m. Ra hoa, qu¶ tõ thµng 1 ®Õn th¸ng 5 [2]. 0,37% (trong rÔ) vµ 0,30% (trong th©n). Hßa tan D©y vµ rÔ ®−îc dïng ch÷a cam sµi trÎ em, ®éng 1,5 mg tinh dÇu ®] ®−îc lµm kh« b»ng kinh, tª thÊp. D©y vµ l¸ s¾c uèng ch÷a kiÕt lÞ. L¸ natrisunfat khan trong 1 ml metanol tinh khiÕt gi] víi muèi ch÷a môn nhät, viªm ruét, viªm dïng ®Ó ch¹y s¾c ký khÝ (GC) vµ s¾c ký khÝ - loÐt d¹ dµy vµ t¸ trµng [4]. khèi phæ (GC/MS). C¸c loµi trong chi N¾m c¬m ®−îc coi lµ S¾c ký khÝ (GC): §−îc thùc hiÖn trªn m¸y nguån nguyªn liÖu ®Ó t¸ch
