Bài viết nghiên cứu một số đặc điểm hình thái của bọ xít na lưng gồ - Pseudodonielia sp.; sự xuất hiện và hình thành quần thể của bọ xít lưng gồ trên cây na ở Chi Lăng; sự ngừng phát dục bắt buộc của bọ xít lưng gồ ở huyện Chi Lăng. | Phát hiện mới hiện tượng đình dục bắt buộc ở pha trứng của bọ xít lưng gồ - Pseudodonielia sp. (Hemiptera: Miridae) Hại Na tại huyện Chi Lăng, tỉnh Lạng Sơn 33(4): 28-34 T¹p chÝ Sinh häc 12-2011 PH¸T HIÖN MíI HIÖN T¦îNG §×NH DôC B¾T BUéC ë PHA TRøNG CñA Bä XÝT L¦NG Gå - PSEUDODONIELLA SP. (HEMIPTERA: MIRIDAE) H¹I NA T¹I huyÖn CHI L¡NG, TØNH L¹NG S¥N PH¹M V¡N LÇM ViÖn B¶o vÖ thùc vËt HOµNG THÞ DUNG Tr¹m B¶o vÖ thùc vËt huyÖn Chi L¨ng Trong chu kú ph¸t triÓn hµng n¨m cña nhiÒu diÖn (víi ®é dµi 50 cm tÝnh tõ bóp ngän cµnh) loµi c«n trïng th−êng xuÊt hiÖn tr¹ng th¸i nghØ ®Ó ®Õm sè l−îng tr−ëng thµnh vµ Êu trïng cña sinh lý t¹m thêi vµ ®−îc gäi lµ hiÖn t−îng “®×nh bä xÝt l−ng gå. §ång thêi ®iÒu tra sù cã mÆt cña dôc” (diapause) hay “qua ®«ng”, “h−u miªn”, bä xÝt l−ng gå trªn c¸c c©y trång kh¸c vµ c©y d¹i “ngõng ph¸t dôc”. §©y lµ tr¹ng th¸i gi¶m tíi cã trong sinh c¶nh nghiªn cøu. møc thÊp nhÊt qu¸ tr×nh trao ®æi chÊt, t¹m thêi §Ó x¸c ®Þnh hiÖn t−îng qua ®«ng, ®Q tiÕn ngõng sinh tr−ëng, ph¸t triÓn, xuÊt hiÖn trong hµnh nu«i tr−ëng thµnh bä xÝt l−ng gå trªn c©y chu kú sèng cña c«n trïng nh− mét sù thÝch øng na ë ®iÒu kiÖn tù nhiªn. Sau thu ho¹ch qu¶ na, ®Æc biÖt ®Ó sèng sãt trong nh÷ng ®iÒu kiÖn chän 10 c©y na ë trong v−ên na nghiªn cøu cã kh«ng thuËn lîi ë nh÷ng vïng khÝ hËu biÕn ®æi ®−êng kÝnh t¸n l¸ kho¶ng 1,5 m vµ cao 1,5-1,8 theo chu kú mïa. m. Trªn mçi c©y chän 5 cµnh b¸nh tÎ dµi tèi HiÖn t−îng “®×nh dôc” lµ vÊn ®Ò cã ý nghÜa thiÓu 50 cm víi 20-30 cm phÇn ngän nh½n c¶ vÒ lý thuyÕt vµ thùc tiÔn trong nghiªn cøu kh«ng cã vÕt th©m hay vÕt nøt. Nh÷ng cµnh nµy quy luËt ph¸t sinh ph¸t triÓn, dù b¸o sù ph¸t sinh ®−îc bao kÝn b»ng l−íi c«n trïng. Bä xÝt l−ng gå vµ biÖn ph¸p phßng chèng c«n trïng h¹i. Tuy ®−îc nu«i trong phßng thÝ nghiÖm, khi tr−ëng cßn Ýt ®−îc quan t©m, nh−ng còng cã mét sè thµnh xuÊt hiÖn cho ghÐp cÆp vµ th¶ lªn c¸c nghiªn cøu ®Q ®−îc tiÕn hµnh ë ViÖt Nam (Vò cµnh na ®Q bao kÝn l−íi ë trong v−ên thÝ .
