Bài báo là dẫn liệu đầu tiên về thành phần loài rận lông ký sinh trên chim ở vườn quốc gia Ba Bể. Bằng phương pháp sử dụng lưới mờ, nhóm nghiên cứu đã bắt được 45 cá thể chim thuộc 14 loài, 8 họ, 3 bộ, trong đó bộ Sẻ chiếm tới 12 loài với 40 cá thể. Phát hiện 12 (26,7%) cá thể chim của 6 loài chứa rận lông, cả 6 loài chim nhiễm ký sinh trùng đều thuộc bộ Sẻ. Có 7 loài rận lông được phát hiện, trong đó chỉ có một loài đã được biết tên từ trước là Myrsidea ochracei, một loài mới cho khoa học vừa được định tên và công bố dựa trên mẫu vật thu được là Brueelia alphoixi, 5 mẫu còn lại mới định tên đến giống do số lượng mẫu thu được còn ít và phần lớn là nhộng. Cường độ nhiễm ngoại ký sinh ở các loài chim này tại thời điểm nghiên cứu dao động trong khoảng 1-38 cá thể rận/chim. Ghi nhận 4 mối quan hệ giữa vật chủ và vật ký sinh mới cho các loài rận lông | Dẫn liệu về thành phần loài rận lông ký sinh trên một số loài chim tại vườn quốc gia Ba Bể TẠP CHÍ SINH HỌC, 2012, 34(3): 283-287 DẪN LIỆU VỀ THÀNH PHẦN LOÀI RẬN LÔNG KÝ SINH TRÊN MỘT SỐ LOÀI CHIM TẠI VƯỜN QUỐC GIA BA BỂ Nguyễn Mạnh Hùng*, Hoàng Văn Hiền Viện Sinh thái và Tài nguyên Sinh vật, (*)hung_iebr@ TÓM TẮT: Bài báo là dẫn liệu đầu tiên về thành phần loài rận lông ký sinh trên chim ở vườn quốc gia Ba Bể. Bằng phương pháp sử dụng lưới mờ, nhóm nghiên cứu đã bắt được 45 cá thể chim thuộc 14 loài, 8 họ, 3 bộ, trong đó bộ Sẻ chiếm tới 12 loài với 40 cá thể. Phát hiện 12 (26,7%) cá thể chim của 6 loài chứa rận lông, cả 6 loài chim nhiễm ký sinh trùng đều thuộc bộ Sẻ. Có 7 loài rận lông được phát hiện, trong đó chỉ có một loài đã được biết tên từ trước là Myrsidea ochracei, một loài mới cho khoa học vừa được định tên và công bố dựa trên mẫu vật thu được là Brueelia alphoixi, 5 mẫu còn lại mới định tên đến giống do số lượng mẫu thu được còn ít và phần lớn là nhộng. Cường độ nhiễm ngoại ký sinh ở các loài chim này tại thời điểm nghiên cứu dao động trong khoảng 1-38 cá thể rận/chim. Ghi nhận 4 mối quan hệ giữa vật chủ và vật ký sinh mới cho các loài rận lông. Từ khóa: Phthyraptera, chim, rận lông, ngoại ký sinh, Ba Bể. MỞ ĐẦU m so với mực nước biển và được bao quanh bởi Ở Việt Nam, các công trình nghiên cứu về hệ thống núi có đỉnh lên tới 1098 m. Hệ thực khu hệ ngoại ký sinh (trong đó có nhóm rận vật chủ yếu gồm hai nhóm chính là rừng thường lông) trên các loài động vật, đặc biệt là chim rất xanh và rừng núi đá vôi Le Trong Trai et al. ít. Hiện chỉ có một số tài liệu mô tả đặc điểm (2004) [13]. sinh học, sinh thái và vùng phân bố của nhóm Phương pháp sinh vật này của Phan Trọng Cung & Đoàn Văn Loại bẫy lưới mờ được sử dụng để bắt các Thụ (2001), Phan Trọng Cung và nnk. (1977), loài và cá thể chim có kích thước bé, có thể là vật Nguyễn Thị Lê và nnk. (2008) [3, 4, 6]. Tuy chủ của các loài ngoại .
