Bài viết trình bày những sự kiện đánh dấu một chương mới trong quan hệ Mỹ - Nhật Bản mà còn làm nảy sinh nhiều vấn đề quan hệ quốc tế dẫn đến chiến tranh thế giới thứ hai. | Liên minh Nhật Bản - Anh và tác động tới quan hệ Mỹ - Nhật Bản trong những năm 1902-1923 (Tiếp theo và hết) UCN AAINH NHnr BnN - nNH vn Tnc D O N G TOI QUnN H€ m - NHRT fiRN TRONG NHUNG NRM 1902-1923 (Tiep theo vd het) TRAN THIEN THANH* Trong nhiJng nam 1906-1907, quan he tie'p giap vdi cac vung lanh thd ma hai nUdc My - Nhat rdi vao tinh trang khung hoang cd quyen cai quan, bao hd hoac chie'm ddng". nghiem trpng. Cupc khung hoang do lien Nhat Ban va Nga xae dinh dudng phan ranh quan de'n hai va'n &i: gidi khu viie anh hudng ciia mdi nudc d Man Va'n de thfl nha't, Nhat khong tudn thu Chau va cam ke't khdng xam pham cac tuyen chinh sdch md c^a Mdn Chdu nhU da cam dudng sit, he thd'ng dien tin trong khu viic ke't vdi chinh phu Anh va My dl dd'i la'y vide anh hudng cua nhau (15). Vide tdn tai nhflng hai nUdc nay ilng hp Nhat trong cupc chie'n khu viie anh hudng nay rd rang mau thuin tranh vdi Nga nam 1904-1905. Mac du Thu vdi nguyen tac thfl hai cua "hpc thuyet Hay" tudng Saionji chinh thflc khang dinh ring vl "sU toan ven cua Trung Quo'c". chinh phii Nhat da quye't dinh thiic hien Va'n de thfl hai la udn di ngiidi Nhat chinh sach md cfla Man Chau trong cdng nhap cii tai My. Viec sd' lUdng ngUdi Nhat ham gfli Wilson ngay 11-4-1906 (14), tuy d Hawaii va vung bd bien phia Tay nUde nhidn, tren thiie td, sfl binh dang tren ta't ca My tang nhanh, vdi sd lUdng ldn hdn cac mat da khdng dupe thiet lap d Man Chau. nhieu so vdi d Man Chau, Dai Loan va Nhflng hanh ddng sau dd eua Nhat Ban eho Trilu Tien da lam tang them ndi lo sd ve tha'y Nhat khdng mud'n chia se ldi ich d dia "mdi hidm hpa da vang" trong dan ehung ban chie'n lUdc nay. Ngoai viec xam nhap My. Vi the, ngay khi eude chie'n tranh manh me ve kinh t-e vao Man Chau, nam Nga-Nhat chfla ke't thuc, trudc nhflng quyin hanh chinh va quan sU tai Quan t h i n g ldi quan sii cua Nhat, lan sdng Ddng, ddng thdi tie'n tdi gianh quyen hanh .
