Bài viết trình bày phong trào dân tộc Indonesia; phong trào dân tộc ở Malaya và một số so sánh trong nửa đầu thế kỷ XX. bài viết để nắm chi tiết nội dung nghiên cứu. | Phong trào dân tộc ở Indonesia và Malaya trong nửa đầu thế kỷ XX - Một số so sánh PHONG TRAO D A N TOC 0 INDONESIA VA MALAYA TRONG NITA D A U T H E KY XX - M O T S O SO S A N H L^ TUdNG VAN* T rong bfii "Vfin dl dfin tdc vfi phUdng thUc hinh dung vl cdng ddng dfin tdc trong nhflng chuyin biln cua t h i gidi", dfin tdc d DNA dIu t h i ki XX biing n l dudi tfic ddng ciia sy phfit triln ngfiy cfing cao ^ thiic h i tu tudng dfin tdc chii nghia (DTCN) tfic gia cho r4ng: kit qua ciia ldn sdng thic bfit ngudn tilt mdt sS chiiu kich quan trpng tinh cua chu nghia ddn tdc Iln thtl nhfi^t nhu d Nh^t Ban, An Dd, Trung Qudc cull diln ra d Tfiy Au vfi Bfic My trong t h i ki t h i ki XIX dfiu t h i kl XX. hay cfic tinh thfin XVII, XVIII "lfi sy hinh thfinh cfic nhfi nUdc "quyln dfin tdc ty quylt", "ty do", "hda - dfin tdc hi|n dpi (nation-state)" vfi "lfi thdi blnh" dupc dl c$p trong H$ thdng Hda Udc k^ ra ddi cua khfii ni^m "chu nghia dfin Versailles vfi ChUdng trinh 14 dilm ctia tfic" {nationalism)" (1). Tiln trinh tilp theo Ting thdng Mi rfi't thu hut sy nhu lai du^c chi ra bdi Clive J. Christie quan tfim ciia nhfin dfin cfic nUdc thudc dia trong Lich si Ddng Nam A hiin dgi: diing d DNA, cudc Cfich mpng thfing 10 Nga vfio llic d chfiu Au, cfic quoc p a • dfin tdc thfinh c6ng dUa din sy truyin bfi h§ tU dang xuit hidn thi ban thfin cfic quSc gia dd tudng Mfic-xft-Lfi-ninnft vfi sy phi biln chii lpi dU^c cung cd' thfinh cfic d l chl cd tfnh nghia cdng san trong khu vyc ty th$p ni&n tofin ciu b^ng vi$c thilt Ifip d tofin bd Ddng 1920 trd di. Trong bfii canh dd, nhfin dfin Nam A (DNA) cfic thudc dja cua hp chi DNA da nhanh chdng thtJtc tinh, giUdng cao trong mdt thdi gian ngfin din ngpc nhidn tCt ngpn Cd dfin t^c, tiln hfinh cfic phong trfio nfim 1820 din 1900 (2). NhU v^y, chu nghia DTCN chd'iig chu nghia di quIc, chii nghia dfin tdc (CNDT) .