Bài viết trình bày nghiên cứu về văn bia chùa Thiệu Long thời Trần thông qua các tác phẩm đều gắn với các công trình Phật giáo có độ dài văn bản tương đối lớn, thuyết lí tinh vi, sự tường tế, ngôn ngữ diễn nhã và trau chuốt giàu hình ảnh, bút pháp tinh diệu vừa tả thực vừa ước lệ và khoa trương. | Văn bia chùa Thiệu Long thời Trần TU LlfU - OfNH CHlNH sO Ll|U VAN B I A CHUA THIEU LOIVG THCfl TRAN PHAM VAN ANH* T rong lich sQ phftt triln ciia t h i bi ki hign, 2002) ed tft't ca 44 tftc phdm (chii ylu t^i Vigt Nam, xdt v l m$t biit phap lft bi ki). Trong s i nfty, c6 21 tac phdm kha ngh§ thuftt, cd t h i coi bi kf thdi LJ lft dinh dl dap Qng yeu cdu ciia cdc bai bi kf theo cao, chfnh vi vfty, khi tim higu vl cftc di vfin nhQng tieu ehf the loai eiia nd. Su gdp mfit kim thach thdi Ly - Trdn, nhft bae hpe Lg ciia dai di^n Tam gifto khiln bi kf thdi Trdn Quy Ddn tQng dftnh gia "van thdi nha LJ, c6 su phong phii ve loai hinh tac gia. Cung 161 biln ngSu hdng bdy, dep de, cdn giong sang thdi Trdn, vi trf cua Nho gido ddn the vftn nhft Dudng" (Kie'n vdn tieu luc - dUde dl eao, do vfiy cac tac gia xuft't thftn Thiin chUOng). Sd bp khao sftt qua Dai Viet Nho hpe trd thftnh luc lupng cd yeu nhft't. sd ki todn thU, c6 d i n 40 ldn nhftc d i n vide Dilu nfty khig'n bi kf thdi Trdn cd sU thay xfty chQa, dung bia, due ehudng. song dd'i quan trpng so vdi bi kf thdi Ly ca vl npi dang tiec d i n nay, trai thdi gian Iftu dai dung va hinh thflc ngh^ thuat (dii tac cung nhieu nguyen nhan khftc nhau, so phdm gdn vdi cftc cdng trinh Phftt giao vftn lUdng di vftn kim thach thdi Ly hien mdi chiira ti lg ldn). Chftng han d phdn thuyet If chi sUu tftp dUdc 18 tac phdm. V l efin ban, - duygn khdi md ddu efte bai bi kf thdi Trdn, cftc tftc phdm deu gftn vdi cftc cdng trinh sU thuylt If khdng Idp lang va uyen do nhU Phat gifto, c6 dd dfti vftn ban tUdng doi ldn, b bi kf thdi L^, do vfiy mau sftc triet h co thuyet If tinh vi, tu sU tUdng t l , ngdn ngQ phdn sdt giam. d mdt sd' tdc pham, doan diin nha vft trau chuot, giftu hinh anh, but thuyet If - duygn khdi hi gian hda din tdi phftp tinh digu, vQa ta thUe vQa Udc lg vft da, bien thanh nhQng ldi ddn ngftn, thftm khoa trUdng, tuy lft bi ki song lai ra't giftu chi rft't sd sfti .