Bài viết trình bày sự hình thành liên minh Nhật Bản – Anh; tác động của liên minh Nhật – Anh tới quan hệ Mỹ - Nhật giai đoạn 1902-2923 và những tác động lớn của phương diện quan hệ quốc tệ. | Liên minh Nhật Bản - Anh và tác động tới quan hệ Mỹ - Nhật Bản trong những năm 1902-1923 LI€N MINH NHnr DRN - RNH Vn TflC DONG Tdl QURN H€ AAV - NHAT SnN TRONG NHITNG NRM 1902-1923 TRAN THIEN THANH" 1. Stf hinh thanh lidn minh Nhat Ban - Anh mang va bao ve thudc dia. Nhflng nhdn vSt Tfl thap nien 70 cua thd' ky XIX, chu chinh tri noi tie'ng cud'i the' ky XIX, diu the nghia ttf ban chuydn ttf giai dogn tfl do ky XX la Cecil Rhodes (1853-1902) va canh tranh sang giai dogn de quo'c. Nhu Joseph Chamberlain (1836-1914) deu ciu phat trien kinh te', day manh xua't truyin ba cdng khai chu nghia de quoc va khau tfl ban va tang ctfdng vi the', kha nang rao riet thUc hien chinh sach de' qud'c. canh tranh tren pham vi the gidi khien nhu Tai chau A, cung vdi viec tang ctfdng ciu md rgng thi trfldng va tbuge dia ciia cac chinh sach khai thae, bdc lot An Do va tran nUdc de' qud'c dat ra ngay cang btfc thie't. dp phong trao d i u tranh chd'ng xam lUdC Trong bdi canh cac ntfdc de qud'c deu nd life cua nhan dan An Do, dp dung nhflng che do duy tri va/hoae md rgng thuge dia thi vide cai trj khae nhau dd'i vdi Mien Didn (dtfdc tim kie'm eac giai phap de' thtfc hien muc coi la mdt tinh cua An Do ttf cud'i thap nidn tieu ddi ngoai trd thanh mgt van de can 80 cila the ki XIX) va Ma Lai thugc Anh, giai quye't, trong sd dd ed Anh - mgt de qudc thflc dan Anh cdn quye't tam md rgng "gia" va Nhat - mgt de' qud'c "tre". quye'n ldi ci Trung Quo'c va Trieu Tien - nOi Dd'n cud'i the' ky XIX, dau thd' ky XX, ne'u tap trung stf canh tranh quyd't liet gifla cac so sanh vdi cac ntfdc khae, nhat la so vdi de qud'c. O Trung Qud'c, sau khi budc trieu My va Dflc, td'c do tang trfldng cua Anh tie'p dinh Man Thanh phai ky Hiep tfdc Nam tuc lac hdu hdn. Mac du van cd anh htfdng Kinh nam 1842, cung vdi Phap bude nha trdn toan the' gidi nhtfng Anh khdng cdn Thanh ky Hiep tfdc Thien Tan nam 1858 va nhflng sflc bat da ttfng cho phep nfldc
