Tiếp nối phần trước, bài viết trình bày tác động của kim loại tiền Nhật Bản đến kinh tế và xã hội Đàng ngoài, tác động đến giá cả, tác động đến tỉ giá bạc, tiền đồng, tác động đến nhân lực. | Kim loại tiền Nhật Bản và chuyển biến kinh tế - xã hội Đàng ngoài thế kỷ XVII (Tiếp theo và hết) x^ ^' KIM LOAI TIEN NHAT BAN VA CHUYEN BIEN KINH TE XA HOI DANG NGOAI THE KY XVII (Tiep theo vd het) . HOANG ANH TUAN* I I I I I I I I I I I I I I I 3. Tac dong cua kim loai tien Nhat Mdt lUdng Idn kim loai Dang Ngodi dung Ban den kinh te - xa hoi Dang Ngoai trao ddi tien ddng Trung Qudc Id bae n6n Nhdt Ban, b ca'p dp tha'p hdn Id loai bae a. Tdc ddng de'n tigid bgc/tien dong nen dUdc due tQ ddng bae rials Tay Ban NhQ da trinh bay cl cac p h i n trUdc, cac Nha, eae loai ddng bae Ha Lan va rupees trieu dai phong kien Viet Nam tQ the ky An Dp. Theo each phan loai cua thUdng XIII de'n the ky XVIII tim each giam tai sy nhan phUdng Tay, ve ed ban cd 4 loai bae thieu hut tien iQu hanh trong nQde bang chinh dUdc lUu hanh tren thi trUdng Dang each dung bae va vang de trao dd'i tien Ngodi. Loai td't nhd't dUde gpi Id lysee 100% ddng Trung Quo'c. Cudi thap nien 1680, bae nguyen chd't; ba loai cdn lai Id ddng bae mdt nhd du hanh va thUdng nhan chau Au rials Tdy Ban Nha (94%), rixdollars (85%) md ta boat ddng nay nhu sau: vd bae nen Nhdt Ban schuytzilver (82%) (44). Cdc boat dpng mau dich quy md ldn cd Mdt can trd khdc vdi boat dpng mau the dung bae n6n de thanh todn trong khi dich Id hp [trieu dinh Le-Trinh] cho phep budn bdn le vd tieu pha hdng ngdy can tien mdt lUdng ldn bae do thudng nhan nude ddng. Bdi bae Nhdt chiem ti trpng ldn trong ngodi dem vdo vUdng qud'e (thudng khoang tdng sd' vdn dau tU ciia ngUdi Hd Lan va mpt trieu dd la mdi ndm) dUde xud't sang ngUdi Hoa, nd dUde cei Id loai bae "chuin" Bowes vd Trung Qude n h i m dd'i Id'y tien trong giao dich. Vi the, eho den trUde ndm ddng - vd'n len hay xud'ng tuy theo viec 1668, loai "bae" thUdng nhdn ngoai qudc de Chova [Chua] chi phdi theo ldi ich eiia Ong cap den trong "ti gid hdi doai bac/tien ddng" ta. Ngoai ra, be mat cac ddng .
