Bài viết xem xét đến các vấn đề lịch sử trong giới hạn một thời đại và một chủ đề đồng thời phân tích tính chất thời đại trong việc mở rộng lãnh thổ. | Sự mở rộng lãnh thổ Đại Việt dưới thời Hậu Lê và tính chất sir ma RONG LANH THO DAI VIET • • • • Diron THori HAU LE VA TJNH CHAT SONG JEONG NAM* vao vung lanh thd cua minh. Tuy nhien, V igc md rgng lanh thd eua Viet Nam dUdc tien hanh ehu yeu ve phia Nam bdi hai nguyen nhan chinh la dung mdc do va sd l i n dang t h i n g ve chinh tri 6 phia Tay va Tay Bic, trong dd cd ca vdi Lan triet ly sde manh vk do yeu to' dia chinh Xang (Lao) khdng nhieu va sau sic. D i t hgc. Nguyen nhan thii n h i t eu the la sii chiem linh thi chUa dUde khai thac, dan sd hung manh cua Trung Qud'c, nguyen nhan ban dia thi it nen sau khi chiem linh dUde thd hai la day TrUdng Sdn. eiing khdng du liic lUdng lao dgng tai cho de khai thac. Hdn niia, cd nhieu ly do nen Vdi mue dich ehinh tri-kinh te, khi tien khdng thu h u t dUde dan nUde minh khai hanh qua trinh md mang lanh thd va tang thac vung dd't dd nen viec tie'n sang phia cUdng sdc manh cua minh, Viet Nam da Tay eua Vigt Nam khdng de dang. TUdng khdng the tien len phia Bic vi cd Trung tu, trieu Nguyen sau nay da l i y d i t cfla Qud'c manh hdn minh. Vd hinh trung, Viet Lao va nhap vao lanh thd cua minh 6 t r i n Nam khdng cdn each nao khac la phai la T r i n Man, T r i n Bien, T r i n Ninh, Trin chdng lai qua trinh md mang lanh thd ve Tinh, T r i n Dinh, Lac Bien va rdi tra lai cho phia Nam eua Trung Qud'c va ket qua la Lao khi Phap tie'n vao (1). Viet Nam da phai trai qua mgt qua t n n h lich sfl d i u tranh lau dai. Vi khd tien len phfa Tay Bic nen Viet Nam tie'n ve phia Nam la mgt ket qua t i t Mat khac, Viet Nam ciing da miy l i n yeu. O day, so vdi cdc nUdc d phia Nam, thfl tien ve phia Tay vdi muc dich va Viet Nam chiem Uu the've siic manh, so vdi nguyen nhan nhU da neu tren nhUng hi phia Tay Bic thi khdng tdn tai trd ngai ngan can bdi nhiing day nui dai va hiem nao, sau khi chie'm linh cd the khai thac md trd nen khdng dUdc nhU mong mud'n. rgng b i n g lUc lUdng lao dgng
