Sự hòa hợp về cư dân xã biến châu Thạch Lâm thành trung tâm giao thoa và tiếp biến văn hóa xuôi ngược điển hình ở khu vực Đông Bắc. bài viết để nắm chi tiết nội dung nghiên cứu. | Vài nét về châu Thạch Lâm, tỉnh Cao Bằng thế kỷ XIX VAI ]W:T V E C | I A U T H A C H L A M . yv^ TIMI CAO BA]\G THE KV XIX NGUYSN THI HAI* T rong lich sfl, chau Thach Lam ludn ddng vai trd la trung tam cua tinh Cao Bing. Chau Thach Lam ddi Ly - TrIn chfnh cua cac huyen Hda An, Thach An, Thdng Ndng, thi xa Cao Bing, Nguyen Binh, Ha Quang va mgt phin huyen Tra la chau Thai Nguyen, den cuo'i the ky XV Linh, Phuc Hda ngay nay. mdi chfnh thflc mang ten la chau Thach Chau Thach Lam la viing dit sinh sdng Lam. Nam 1834, Minh Mgnh ddi chau lau ddi va hen tuc cua nhdm cfl dan thugc Thach Lam lam huyen, ngay nam sau tach ngfl he Tay - Thai, chu yeu la tgc ngfldi Tay. thanh hai huygn Thach Lam, Thach An Trai qua qua tiinh hch sfl, viing dit Thach thugc phu Hda An (1). Nam 1874, Tfl Dflc Lam tiep nhan them ddng ngfldi Kinh tfl dfldi tach mgt so' tdng xa cua hai huyen Thach xudi len, ddng ngfldi Hoa, Niing, Dao. d Lam, Thach An, lap them huyen Nguyen Trung Qud'c sang. Sfl hda hdp ve cfl dan da Binh. Cudi the ky XIX, thflc dan Phap ddi bien chau Thach Lam thanh trung tam giao huyen thanh chau, tach tdng Phuc Hda thoa va tiep bien van hda xudi ngfldc dien (chau Thach An) sap nhap vdi tdng Cach hinh d khu vflc Ddng Bic. Linh (chau Quang Uyen) lap thanh chau Phuc Hda, ddng thdi tach cac tdng Phfl 1. To chife c h i n h tri - xa hoi Dung, Trung An, Ha Quang thugc chau To chflc xa hgi truyen tho'ng cao hdn ban d Thach Lam, sap nhap vdi tdng Thdng Nong vflng cac tgc ngfldi ngdn ngfl Tay - Thai la (chau Nguyen Binh) thanh lap chau Ha mfldng. Mudng ra ddi xua't phat tfl nhu elu tit Quang (nam 1893) (2). Nhfl vay, chau yeu ciia cac dieu kien sin xuit va tfl qua trinh Thach Lam trong the ky XIX da hi chia lich sfl phat trien xa hgi cua cac tgc ngfldi nay. tach nhieu Iin, nhflng cd ban pham •vi chau Qua trinh thiet lap mfldng gin hen vdi qua Thach Lam trfldc nam 1834 vin cdn dfldc trinh xac lap quyen thd'ng tri ban mfldng .
