Tiếp nối phần trước bài viết trình bày nghiên cứu về bối cảnh vùng duyên hải miền Bắc và Trung Việt Nam như: Vân Đồn và Hải Dương; một bản đồ sắc tộc khác; cách nhìn từ hướng biến giúp chúng ta phá vỡ những ý niệm về biên giới, lãnh thổ Việt Nam cũng như việc thiết lập đường biên giới hiện đại và sự tập trung chú ý của giới học giả và các thời kỳ lịch sử nhất định. | Một cách nhìn từ biển bối cảnh vùng duyên hải miền Bắc và Trung Việt Nam (Tiếp theo và hết) «' MOT CACH NHIN Tir BIEN • BOI CANH VUNG DUYEN HAI MIEN BAG VA TRUNG VIET NAM (Tiep theo vd het) LI TANA* NGUvflN T I £ N DUNG (Dich)' 4. V a n Don v a Hai DUdng mpt nhanh chfnh ciia sdng Hong, ngfiy nay la nhanh ehi'nh kdt nd'i Nam Dinh vfi Thai Tff nhiJng tranh lufin tren cd the thfi'y Binh), vfi nhu hien nay chiing ta thfi'y. Van r i n g Van Don - eang thi chfnh eiia Dai Viet Ddn la mpt tuyen giao thdng chi'nh. Tuydn thdi Trfin va dau thdi Le sd - khdng phai do dudng thiiy nay da phat trien trong "Cach chinh quyen lua chpn nglu nhien, va vao mang thUdng mai" lan thQ nhfi't ciia Trung CUOI thdi Dudng, nd cQng khdng the phat Qudc dudi thdi Td'ng, va n i m b trung tam trien thinh dat ndu nhu Cao Bien khdng di eiia vung thudng mai vinh Bic Bp giQa Hai ddi nhQng chudng ngai vat dpc theo bd vinh Nam va Kham Chau. Ca hai ndi nfiy Ifi Bae Bp. (Ca John Whitmore vfi Momoki diem dQng chan thudng xuyen eiia cac deu chl ra ring, cae eang thi eua Dai Viet thUdng nhan Phiie Kidn, Chfim vfi thUdng vfio giai doan sdm la thupe vCing Nghe An - nhan Hoi giao (47). Chfnh sach Uu ai cua Ha Tinh) (46). Su that thi dudng nhu Van nhfi Nguyen vdi cac tin do Hoi giao vfi Ddn, mpt dia diem n i m vifa each xa va vCla thUdng nhan b Phuc Kidn chic chfin la tach biet lai dupe lUa chpn nhu mpt eang dpng lUc thuc day sU vUdn dfiy ciia vung thi chinh cua qud'c gia. Dieu dd gdp p h i n thUdng mai do ngUdi Hdi giao giQ v\ tri minh ehiing eho quan diem ring, eae trieu trung tam nfiy. dai Viet Nam mud'n cho boat dpng ngoai thUdng dupc td chiSe b nhQng vj tri cfing xa Su ton tai ciia mpt vung thUdng mai ke kinh dd cfing tdt vfi gia dinh r i n g nhQng tren eang trd nen ro rang khi ehung ta kdt boat dpng nay rat quan trpng dd'i vdi nen nd'i ehiing vdi cae trung tam san xufi't gdm kinh td. Thd nhung, ndu chiing ta lien sQ ciia Dai Vipt