Quan hệ thương mại của Đàng Trong với người Hoa thế kỷ XVI-XVIII cũng như các dấu ấn đậm nét đối với sự phát triển của vùng đất Đàng trong suốt các thế kỷ sau này. Để nắm chi tiết nội dung nghiên cứu bài viết. | Quan hệ thương mại của Đàng Trong với người Hoa thế kỷ XVI-XVIII OUAN HE THl/ClNC MAI CUA DANG TRONG V6l NGl/dl HOA THE KY XVI-XVIII NGUYilN TRONG VAN' MAI PHITONG NGOC" dd'i vdi sU p h a t trien eua vung da't Dang N am 1558, hg Nguyen de'n Mp nghiep tren vung Thuan Hoa, mdt vung da't "O chau ac dia", tren mdt dien Trong sud't cac the ki sau nay. 1. Sach Phu bien luc cua Le Quy tieh nhd hdn ra't nhieu so vdi hg Trinh, vdi Ddn ed ghi lai ldi ke ciia rngt Hoa thUdng hg nhQng cQ dan cd truyen thd'ng van hoa Tran cho biet: "Pham hoa vat san xua't d mang nhieu diem khac biet so vdi ngQdi cac phu Thang Hoa, Dien Ban, Quang Vidt. The nhUng, chinh trong bdi canh a'y, Ngai, Qui Nhdn, Binh Khang va dinh Nha hg Nguyin khdng ehi ton tai dUde tren Trang, dudng thuy dudng bg, di thuyen di vung da't mdi, day lui dUde nhQng cugc ta'n ngUa, deu hdi tap d phd' Hgi An, vi the edng cua hg Trinh trong suo't g i n nQa the ngUdi khaeh phQdng B i c deu de'n tu tap d Id, ma cdn md rdng lanh thd' xudng phia da'y de mua ve nudc" (2). Dieu dd cho tha'y Nam, phat trien kinh te, xa hdi. Cd dUdc luong budn b a n ta'p nap giQa Dang Trong dien mao dd, chua Nguyen da liia chgn mdt vdi cac thuyen buon ngQdi Hoa ma tam eon dudng ma chinh eac chua Nguyin eung diem budn ban tai Hgi An. Thd'ng ke sd ehua ed nhieu kinh nghiem: dat cUdc the thuyen ngudi Hoa tQ cac nudc Ddng Nam A che' eua minh vao sil hung vong cua kinh te de'n N h a t vao cae nam tQ 1647 de'n 1720 ngoai thudng (1). Trong sd'cae thUdng nhan cho tha'y cd 203 thuyen, chiem khoang 30%, de'n budn ban d Dang Trong cae the ki XVI la thuyen de'n tQ Quang Nam (3). NhU vay, - XVIII, ngudi Hoa va ngUdi Nhat ddng vai Dang Trong da trd t h a n h ndi trung chuyen trd chinh ye'u. Song sU giao thUdng vdi trong viee giao thUdng giQa Trung Hoa va ngUdi Nhat ehi dien ra manh me cho de'n Nhat Ban. Trong cac t h a p nien 1740 - g i n giQa the ki XVII, khi Nhat Ban thUc 1750, .