Bài viết nghiên cứu lịch sử hình thành người Mường; cấu trúc người Mường; thiết chế xã hội; đời sống kinh tế; đời sống tinh thần và giao lưu văn hóa của lịch sử người Mường ở huyện Bá Thước, tỉnh Thanh Hóa. | Vài nét về lịch sử người Mường ở huyện Bá Thước, tỉnh Thanh Hóa VAI MET v £ LICH St I^GlTdl MlJdiVG d iiuYiiM B A TinTdr, xii^iH THAI^H H 6 A NGUYEN VAN B A N G ' MAIVANTfJNG" B & Thudc lfi mft huyfn miin nfli tinh Thanh Hda, cd difn tfch tM nhidn lfi 771,01km', cfich Thfinh p h i Thanh Hda Bfi Thfldc thufc huyfn Dd Lung ciia bf Ciiu Chfin rii qufin Ciiu Chfin. Thdi thufc Dudng (thi ky VII), Bfi ThUdc thufc huyfn 108km vl phfa Tfiy B^c. Phia Bic Bfi Trudng Lfim. Trai qua cfic triiu dyi Dinh, Thudc gifip vdi tinh Hda Binh, phfa Tfiy Tiin Lfi, Lf. Trin (thi ky X - XIV), Bfi gifip vdi huyfn Quan Hda, Quan Sdn; phfa Thudc cd tfin 1ft Lfii Giang, mft trong 14 Nam gifip vdi huyfn Lang Chfinh; phia huyfn cua Thanh Hda Iflc biy gid. Thdi Ld Ddng giap vdi cfic huyfn Ngoc Lfc, Cim Sd (1428 - 1527), Bfi Thfldc thufc huyfn Thuy vft Thach Thfinh. 6 vi tri dia 1;^ nfty Quang Binh, phu Thifu Thifin. Nfim Minh tao thufin Ipi cho Ba Thude giao lUu ldnh Mfnh thfl 12 (1831), thufc chfiu Quan Hda, ti, -vftn hda - xa hdi. vdi cfic dia phUdng phu Thp Xufin. Nfim T^ Dflc thfl 3 (1851), khfie thdng qua efie Quie If £17, 15A vfi chia 4 td'ng: Sa Lung, Thiit 6ng, Ci LOng dudng Hi Chf Minh. vft Diin Lu thufc chfiu Quan Hda. Nfim Huyfn Ba Thfldc 1ft vflng dft't cd lieh sfl Khai Djnh thfl 3 (1925), 4 ting tren dUpc binh thftnh vft phftt triin tfl rf't adm. Thufc cit chuyin dl Ifp chfiu mdi 1ft chfiu Tfin Hfu kf Dfi eu cfich ngfiy nay hfing vyn Hda gim 30 xa vft 221 chdm. Sau Cfich nfim, cfic nhft khao co hpc da tim thft'y b myng thfing Tfim, ly ad chfiu Tfin Hda ddng nhflng hang dfng, mfii dfi hfing ehyc dfi'u tyi La Hfin (xa Ban Cdng). Thfing 10-1945, tfeh cua ngUdi nguyen thuy, tieu biiu nhit chfiu Tfin Hda dxKfc dii tfn thftnh Bfi Thudc lfi mfii Da Dilu, mfii Dfi Nudc, hang Lftng dl ghi nhd cdng lao cua Cim Bfi ThUdc, Trang (Lfim Xa). Cflng vdi qufi trtnh vfn mft thu linh ngudi Thfii qu6 b Thfldng dfng vft phfit triln khdng