Bài viết trình bày gợi ý một số phương thức dịch mệnh đề phụ quan hệ từ tiếng Anh sang tiếng Việt. Hy vọng rằng những gợi ý này sẽ có ích cho người học Việt Nam khi học đại từ quan hệ - một lớp từ vốn không tồn tại trong tiếng mẹ đẻ của họ. | Một số cách dịch các mệnh đề phụ quan hệ tiếng Anh sang tiếng Việt TAP CHỈ KHO A HỌC Đ H Q G H N , NGOẠI NGỮ, , s ố 2, 2002 MỘT SỐ CÁCH DỊCH CÁC MỆNH ĐỂ p h ụ quan hệ TIẾNG ANH SANG TIÊNG VIỆT N g u y ễ n T h ủ y M i n h r) Theo quan sát của chúng tôi, trong những bài tập dịch Anh - Việt khi gặp phải những mệnh đề phụ quan hệ tiếng Anh, người học Việt Nam thường tỏ ra lúng túng trong việc chọn từ để chuyển dịch các đại từ quan hệ đó sang tiếng Việt. Thưòng thì họ hay dùng giới từ ‘m à ’ để nối kết mệnh đề chính với mệnh đề phụ, khiến cho câu văn nhiều lúc lủng củng và có vẻ “Tây” hơn là th uần Việt. Những khó khăn trong cách dịch các cấu trúc có chứa đại từ quan hộ tiêng Anh sang tiếng Việt nảy sinh có lẽ là do tiếng Việt của chúng ta không có lớp từ này và vì th ế mà người Việt học tiếng Anh khó có thể hình dung ra một hiện tượng ngữ pháp không tồn tại trong tiếng mẹ đẻ. Hầu hết các nhà Việt ngữ học (Trần Trọng Kim, Bùi Kỷ, Phạm Duy Khiêm, Diệp Quang Ban, Hoàng Trọng Phiến, Nguyễn Anh Quế, .) đều cho rằng trong tiếng Việt không có đại từ quan hệ và từ “mà" mà chúng ta vẫn hay dùng trong một sô" trường hợp với chức năng nối kết phải được coi là giới từ chứ không phải là đại từ quan hệ như một số ngưòi vẫn nhầm. Tuy nhiên cần nhân nicạnh một diều rằng mặc dù không có đại từ quan hộ nhưng trong tiếng Việt vẫn tồn tại nhừng hình thức diễn đ ạ t tương đương với loại từ đó hoặc với những cấu trúc có chứa chúng. Với bài báo này chúng tôi hy vọng một phan nào đó sẽ giúp đỡ được người học tiếng Anh tháo gỡ những khó khản nói trên. Trước hết chúng tôi xin trình bày tóm tắ t một sô" khái niệm cơ bản về đại từ quan hệ và mệnh đề phụ quan hệ trong tiếng Anh. T h u ật ngữ đại từ được sử dụng để chỉ nhóm từ có chức năng trỏ sự vật hay còn gọi là chức năng thay thế. Khác vối danh từ, đại từ không gọi tên dộng vặt, sự vật, sự việc mà trỏ vào động vật, sự vật, sự việc đó và trong ngữ cảnh xác định, nó
