Bài viết trình bày nghiên cứu về việc lảng tránh thực hiện hành động phê bình của người Mỹ thông qua nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến việc thực hiện các hành động lời nói; phê bình một hành động ngôn trung giao tiếp; các yếu tố khiến người Mỹ tránh không thực hiện hành động lời nói phê bình. | Những yếu tố ảnh hưởng đến quyết định tránh thực hiện hành động phê bình của người Mỹ T¹p chÝ Khoa häc ®hqghn, ngo¹i ng÷, , Sè 4, 2006 nh÷ng yÕu tè ¶nh hëng ®Õn quyÕt ®Þnh tr¸nh thùc hiÖn hµnh ®éng phª b×nh cña ngêi mü Hoµng ThÞ Xu©n Hoa(*) 1. Më ®Çu träng vµ nã lµ mét yÕu tè chñ yÕu khiÕn Víi quan ®iÓm nh×n nhËn ng«n ng÷ ngêi tham tho¹i quyÕt ®Þnh l¶ng tr¸nh nh c¸c ho¹t ®éng, hµnh ®éng ng«n ng÷ thùc hiÖn hµnh ®éng lêi nãi; nhng ë mét (speech act) ®îc coi lµ ®¬n vÞ nhá nhÊt nÒn v¨n ho¸ kh¸c, yÕu tè quyÕt ®Þnh l¹i cña ng«n b¶n diÔn t¶ c¸c ho¹t ®éng ®ã lµ môc ®Ých cña hµnh ®éng lêi nãi ®ã. th«ng qua ng«n tõ (Austin, 1962). Mét Trong lÞch sö ph¸t triÓn cña dông häc hµnh ®éng ng«n ng÷ chØ ®îc thùc hiÖn nãi chung vµ c¸c nghiªn cøu vÒ hµnh thµnh c«ng khi nã dùa trªn nh÷ng hiÓu ®éng lêi nãi nãi riªng ®· cã nhiÒu nghiªn biÕt vÒ dông häc (pragmatic knowledge) cøu tËp trung t×m hiÓu viÖc thùc hiÖn c¸c (Faerch vµ Kasper, 1984), sau khi ngêi hµnh ®éng lêi nãi kh¸c nhau, c¸c yÕu tè nãi / tham tho¹i ®· thùc hiÖn c¸c suy xÐt ¶nh hëng vµ c¸c chiÕn lîc lÞch sö ®îc vÒ dông häc x· héi häc vµ dông häc ng«n sö dông khi thùc hiÖn c¸c hµnh ®éng lêi ng÷ (Thomas, 1981), vÒ tÝnh phï hîp cña nãi ®ã, tuy nhiªn cã rÊt Ýt c¸c nghiªn cøu ý nghÜa vµ h×nh th¸i ng«n ng÷ (Canale, t×m hiÓu vÒ viÖc l¶ng tr¸nh thùc hiÖn c¸c 1983). C¸c suy xÐt vÒ dông häc x· héi hµnh ®éng lêi nãi (Bonikowska, 1988). häc bao gåm viÖc ®¸nh gi¸ c¸c yÕu tè x· Brown vµ Levinson (1978) thõa nhËn héi trong ng«n c¶nh (quyÒn lùc hoÆc r»ng bªn c¹nh bèn chiÕn lîc lÞch sù viÖc kho¶ng c¸ch x· héi gi÷a nh÷ng ngêi “kh«ng thùc hiÖn hµnh ®éng lêi nãi ®e tham tho¹i, hoÆc c¸c ®Æc ®iÓm ®Æc trng do¹ thÓ diÖn” lµ còng mét lùa chän chiÕn (nh môc ®Ých, chøc n¨ng, ) cña lîc (strategic choice) cña ngêi nãi hµnh ®éng lêi nãi cô thÓ) sÏ gióp ngêi trong qu¸ tr×nh giao tiÕp th«ng qua c¸c tham tho¹i quyÕt ®Þnh cã thùc hiÖn mét hµnh ®éng lêi nãi, nhng hä cho r»ng hµnh ®éng .