Rào đón trong mời và từ chối lời mời trong tiếng Anh và tiếng Việt

Trong bài viế này, các rào đón với chức năng của một chiến lược lịch sự tiêu cực được thảo luận về lực lượng ảo giác và trên câu châm ngôn của Grice với các minh họa trong việc đưa ra lời mời và từ chối lời mời bằng tiếng Việt và tiếng Anh. | Rào đón trong mời và từ chối lời mời trong tiếng Anh và tiếng Việt T¹p chÝ Khoa häc ®hqghn, ngo¹i ng÷, , Sè 4, 2006 rµo ®ãn trong mêi vµ tõ chèi lêi mêi trong tiÕng anh vµ tiÕng viÖt D­¬ng B¹ch NhËt(*) LÞch sù, theo Yule (1997:60), lµ chiÕn l­îc lÞch sù, ë c¸c møc ®é kh¸c “ph­¬ng tiÖn ®­îc sö dông ®Ó tá ra m×nh nhau ®Òu sö dông c¸ch nãi rµo ®ãn (c¶ cã l­u ý ®Õn thÓ diÖn cña ng­êi kh¸c. néi, cËn vµ ngo¹i ng«n). ChÝnh v× ®Æc Theo nghÜa nµy, lÞch sù cã thÓ ®­îc thùc ®iÓm nµy mµ c¸c dÊu hiÖu rµo ®ãn ®· hiÖn trong nh÷ng t×nh huèng mang tÝnh ®­îc ®Þnh nghÜa nhiÒu c¸ch kh¸c nhau xa c¸ch hay gÇn gòi vÒ mÆt x· héi.” XÐt víi c¶ nghÜa réng vµ nghÜa hÑp. Mét c¸ch theo chøc n¨ng cña lÞch sù trong giao kh¸i qu¸t, Yule (1997:130) xem c¸c dÊu tiÕp, NguyÔn Quang [14,2004, ) hiÖu rµo ®ãn nh­ lµ “nh÷ng l­u ý diÔn t¶ ®Þnh nghÜa: “LÞch sù lµ bÊt cø lo¹i hµnh c¸ch thøc ph¸t ng«n ®­îc tiÕp nhËn ra vi nµo (c¶ ng«n tõ vµ phi ng«n tõ) ®­îc sao”. NhÊn m¹nh chøc n¨ng lµm nhßa sö dông mét c¸ch cã chñ ®Ých vµ phï hîp nghÜa cña c¸c dÊu hiÖu rµo ®ãn, Brown ®Ó lµm cho ng­êi kh¸c c¶m thÊy tèt h¬n vµ Levinson [1,1987,) cho r»ng “c¸c hoÆc Ýt tåi tÖ h¬n”. Brown vµ Levinson dÊu hiÖu rµo ®ãn ®­îc dïng ®Ó tr¸nh sù [1,1987] cïng víi nh÷ng bæ sung cña truyÒn ®¹t chÝnh x¸c th¸i ®é cña ng­êi NguyÔn Quang [14,2004] ®· ®­a ra mét nãi”, hay nãi mét c¸ch kh¸c theo NguyÔn hÖ thèng c¸c chiÕn l­îc lÞch sù gåm c¸c Quang [14,2004,) c¸c dÊu hiÖu nµy chiÕn l­îc ©m tÝnh (tr¸nh ¸p ®Æt lªn ®­îc “sö dông ®Ó tr¸nh sù chÝnh x¸c cña ng­êi kh¸c), vµ c¸c chiÕn l­îc d­¬ng tÝnh ®Þnh ®Ò.” Tuy nhiªn, Brown vµ Levinson (tá ra quan t©m ®Õn ng­êi kh¸c). TÇn [1,1987,) cßn ®Þnh nghÜa râ vµ chi suÊt sö dông cña c¸c chiÕn l­îc nµy tiÕt h¬n vÒ c¸c dÊu hiÖu nµy: “dÊu hiÖu trong giao tiÕp kh«ng gièng nhau, nh­ng rµo ®ãn” lµ mét tiÓu tõ, mét tõ, hoÆc mét trong sè nh÷ng chiÕn l­îc lÞch sù ®­îc sö ®o¶n ng÷ bæ nghÜa cho møc ®é thµnh dông phæ biÕn trong giao tiÕp hµng .