Bài viết nhằm giới thiệu một cách khái quát về vai trò, vị thế của người phụ nữ Nhật Bản trong gia đình hiện nay cùng với sự thay đổi của nó trong xã hội đương đại. | Vai trò và vị thế của người phụ nữ Nhật Bản trong gia đình hạt nhân hiện nay HNUE JOURNAL OF SCIENCE DOI: Social Sciences, 2019, Volume 64, Issue 5, pp. 127-133 This paper is available online at VAI TRÒ VÀ VỊ THẾ CỦA NGƯỜI PHỤ NỮ NHẬT BẢN TRONG GIA ĐÌNH HẠT NHÂN HIỆN NAY Nguyễn Thị Châu Viện Ngoại ngữ - Trường Đại học Bách khoa Hà Nội Tóm tắt. Trong chiến tranh người Nhật coi thiết chế IE/家 (nhà) cùng với “chính thể dân tộc” độc đáo của họ là điểm ưu việt giúp họ có thể tạo nên nét riêng, không giống với các quốc gia và những nền văn hóa khác trên thế giới. Ở thiết chế này, người đàn ông đóng vai trò vô cùng quan trọng, ngược lại người phụ nữ chỉ đóng vai trò thứ yếu, nhưng kể từ sau chiến tranh thế giới thứ hai, vai trò và vị thế của người phụ nữ trong gia đình Nhật Bản đã được nâng cao, đặc biệt là ở các gia đình hạt nhân. Bài viết nhằm giới thiệu một cách khái quát về vai trò, vị thế của người phụ nữ Nhật Bản trong gia đình hiện nay cùng với sự thay đổi của nó trong xã hội đương đại. Từ khóa: Gia đình hạt nhân, phụ nữ Nhật Bản, vai trò, vị thế, hệ thống Ie. 1. Mở đầu Nghiên cứu về giới, vai trò và vị trí của người phụ nữ trong gia đình, xã hội là một cụm chủ đề được nhiều học giả Nhật Bản quan tâm. Trong những năm gần đây, đã có nhiều công trình nghiên cứu đề cập đến vấn đề này, tiêu biểu có Shizuko Koyama (1991), Quy chuẩn của người vợ tốt người mẹ tốt (良妻賢母という規範) [1] đã giới thiệu, phân tích những tiêu chuẩn người vợ tốt, mẹ tốt theo quan điểm của Nhật Bản. Murakami Ryoko (1992) với bài Xung quanh việc tiếp dung vai trò giới của người phụ nữ (女性の性役割受容をめぐって) [2] đã phác họa toàn những thay đổi trong vai trò của người phụ nữ Nhật Bản từ sau chiến tranh thế giới thứ hai đến nửa cuối thập niên 90. Nối tiếp chủ đề đó Ochiai Mieko (2004) trong cuốn Cách nhìn vượt thời gian về thể chế gia đình thời hậu chiến và gia đình thế kỷ XXI (21 世紀家族へ家族の戦後体制の見方・超 えかた)