Bài viết đi vào phân tích nguồn gốc, ý nghĩa cơ bản của 3 câu hát đệm tiêu biểu trong các bài hát Xoan Phú Thọ. Đó là các câu hát đệm tầm vông, lãi lèn và tềnh tang. Đây là các câu hát đệm xuất hiện nhiều nhất, tiêu biểu nhất trong các bài hát Xoan Phú Thọ. | Bước đầu tìm hiểu nguồn gốc, ý nghĩa của câu hát đệm tiêu biểu trong các bài hát Xoan HNUE JOURNAL OF SCIENCE DOI: Social Sciences, 2019, Volume 64, Issue 8, pp. 50-57 This paper is available online at BƯỚC ĐẦU TÌM HIỂU NGUỒN GỐC, Ý NGHĨA CỦA CÂU HÁT ĐỆM TIÊU BIỂU TRONG CÁC BÀI HÁT XOAN Trần Thị Diễm Hạnh Trường Trung học Phổ thông Chuyên Hùng Vương, Việt Trì, Phú Thọ Tóm tắt. Bài viết đi vào phân tích nguồn gốc, ý nghĩa cơ bản của 3 câu hát đệm tiêu biểu trong các bài hát Xoan Phú Thọ. Đó là các câu hát đệm tầm vông, lãi lèn và tềnh tang. Đây là các câu hát đệm xuất hiện nhiều nhất, tiêu biểu nhất trong các bài hát Xoan Phú Thọ. Câu hát tầm vông là câu hát đệm thuộc về các bài hát Xoan ở chặng 1 – hát thờ. Câu hát đệm lãi lèn là câu hát thuộc về chặng 2 – hát Quả cách. Câu hát đệm tềnh tang là câu hát xuất hiện nhiều nhất ở chặng 3 – hát giao duyên. Dù chỉ là những câu hát đệm nhưng chúng lại đóng vai trò quan trọng trong việc hoàn thiện đường nét, giai điệu; mở rộng cấu trúc nhạc và kiến tạo, khắc họa bố cục cho bài hát Xoan. Từ khóa: Hát Xoan, câu hát đệm, tầm vông, lãi lèn, tềnh tang, quả cách. 1. Mở đầu Hát Xoan là loại hình dân ca lễ nghi phong tục hát thờ thần, thành hoàng với hình thức nghệ thuật đa yếu tố: nhạc, hát, múa; thường được biểu diễn vào dịp đầu xuân, phổ biến ở vùng đất tổ Hùng Vương - Phú Thọ. Ngày 24/11/2011, tại Hội nghị lần thứ VI của Ủy ban liên chính phủ về Bảo tồn Di sản văn hóa phi vật thể của UNESCO tổ chức tại Bali - Indonesia, hồ sơ hát Xoan - Phú Thọ của Việt Nam đã được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp. Tháng 2/2018, hát Xoan chính thức được công nhận là di sản phi vật thể đại diện của nhân loại. Giá trị của một bài hát dân ca nói chung, bài hát Xoan nói riêng được tạo bởi các yếu tố như ca từ, giai điệu, nhan đề, Các câu hát đưa đẩy, câu hát đệm trong các bài hát dân ca tuy không phải là yếu
