Nghiên cứu này trình bày cơ sở lí thuyết của kĩ thuật gamma tán xạ và kĩ thuật gamma truyền qua trong xác định mật độ của chất lỏng dựa trên sự tuyến tính của cường độ chùm photon (tán xạ hoặc truyền qua) theo mật độ chất lỏng. | Nghiên cứu so sánh kĩ thuật gamma truyền qua và gamma tán xạ trong xác định mật độ của chất lỏng sử dụng phương pháp monte carlo TẠP CHÍ KHOA HỌC HO CHI MINH CITY UNIVERSITY OF EDUCATION TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP HỒ CHÍ MINH JOURNAL OF SCIENCE Tập 16, Số 9 (2019): 477-485 Vol. 16, No. 9 (2019): 477-485 ISSN: 1859-3100 Website: Bài báo nghiên cứu NGHIÊN CỨU SO SÁNH KĨ THUẬT GAMMA TRUYỀN QUA* VÀ GAMMA TÁN XẠ TRONG XÁC ĐỊNH MẬT ĐỘ CỦA CHẤT LỎNG SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP MONTE CARLO Trịnh Thị Ngọc Huyền, Hoàng Đức Tâm* Khoa Vật lí – Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh * Tác giả liên hệ: Hoàng Đức Tâm – Email: tamhd@ Ngày nhận bài: 03-7-2019; ngày nhận bài sửa: 24-8-2019; ngày duyệt đăng: 25-9-2019 TÓM TẮT Nghiên cứu này trình bày cơ sở lí thuyết của kĩ thuật gamma tán xạ và kĩ thuật gamma truyền qua trong xác định mật độ của chất lỏng dựa trên sự tuyến tính của cường độ chùm photon (tán xạ hoặc truyền qua) theo mật độ chất lỏng. Kết quả nghiên cứu chỉ ra sự tuyến tính rất tốt giữa cường độ 2 chùm photon ghi nhận được với mật độ chất lỏng cho cả hai kĩ thuật với hệ số R2 hiệu chỉnh ( R ) trên 0,987. Từ những đường chuẩn này, chúng tôi đã xác định được mật độ của bảy chất lỏng và thấy rằng hầu hết độ lệch tương đối giữa mật độ tính toán và mật độ chuẩn là dưới 4%. Kết quả từ nghiên cứu cũng cho thấy cả hai phương pháp gamma truyền qua và gamma tán xạ đều có thể áp dụng để xác định mật độ chất lỏng với sai số tương đối của phép đo hầu hết trong khoảng từ 4% đến 8%. Từ khóa: mật độ chất lỏng, MCNP5, NaI(Tl), tán xạ, truyền qua. 1. Giới thiệu Mật độ là một tham số quan trọng của chất lỏng. Việc đo chính xác mật độ giúp tính toán được tỉ trọng của nó so với nước. Trong lĩnh vực dầu khí, tham số này được sử dụng để phân loại các loại dầu thô bao gồm dầu thô nhẹ, dầu thô trung bình, dầu thô nặng và dầu thô siêu nặng. Trong một số loại thực phẩm dạng lỏng, tỉ trọng còn .