Chỉ tiêu thống kê cần phải giải quyết hai yêu cầu: (i) làm rõ cách lựa chọn công thức (1a) hay công thức (1b) để tính chỉ số riêng biệt cho mỗi loại chỉ tiêu thống kê (khi nào áp dụng công thức (1a) và khi nào áp dụng công thức (1b); và (ii) xác định các giá trị tối thiểu và tối đa của các chỉ tiêu nghiên cứu. | Xây dựng chỉ số riêng biệt để tính chỉ số đánh giá tổng hợp về các hiện tượng kinh tế - xã hội Xây dựng chỉ số riêng biệt Nghiên cứu – Trao đổi XÂY DỰNG CHỈ SỐ RIÊNG BIỆT ĐỂ TÍNH CHỈ SỐ ĐÁNH GIÁ TỔNG HỢP về các hiện tượng kinh tế - xã hội PGS. TS. Tăng Văn Khiên 1 TS. Nguyễn Văn Trãi 2 Như ta đều biết các chỉ tiêu thống kê được lựa Có nhiều cách tính các chỉ số riêng biệt, ở chọn để làm căn cứ tính các chỉ số tổng hợp ở mỗi trong đề tài các tác giả áp dụng phương pháp tính hiện tượng kinh tế - xã hội thường có nội dung khác các chỉ số riêng biệt như công thức hướng dẫn trong nhau, được đo lường bằng các đơn vị tính khác báo cáo phát triển con người của UNDP phục vụ cho nhau, nên không thể tổng hợp bằng cách cộng hay yêu cầu tính toán chỉ số tổng hợp (HDI). Cụ thể có nhân trực tiếp các chỉ tiêu đó lại với nhau, mà phải hai công thức tính như sau: chuyển đổi chúng về dạng có cùng đơn vị tính (còn a. Tính từ mức độ hiện có: gọi là đồng nhất về đơn vị đo lường) để có thể liên kết các chỉ tiêu lại tính chỉ số tổng hợp nhằm thực Giá trị thực tế - Giá trị tối thiểu I= (1a) hiện việc đánh giá tổng quát kết quả chung đạt được, Giá trị tối đa - giá trị tối thiểu cũng như so sánh kết quả đạt được của hiện tượng b. Tính từ giá trị log hóa của các mức độ theo thời gian và không gian khác nhau. hiện có: Có thể chuyển đổi đơn vị tính khác nhau của Ln (Giá trị thực tế) – Ln (giá trị tối thiểu) các chỉ tiêu về cùng một loại đơn vị thống nhất bằng I= (1b) cách quy kết quả thực hiện các chỉ tiêu về số điểm Ln (giá trị tối đa) – Ln (giá trị tối thiểu) theo cùng một thang điểm nào đó, hoặc chuyển về Để áp dụng được các công thức trên để tính các chỉ số riêng biệt (mỗi chỉ tiêu thống kê chuyển chỉ số riêng biệt cho các chỉ tiêu thống kê cần phải về một chỉ số riêng biệt tương ứng) để có cùng đơn giải quyết hai yêu cầu: (i) làm rõ cách lựa chọn công vị tính là số lần hoặc phần trăm. thức (1a) hay công thức (1b) để tính chỉ số .
