S (deep eutectic solvents) [CholineCl][ZnCl2]3, được tạo thành từ choline chloride và zinc chloride (ZnCl2), với những ưu điểm vượt bậc như dễ dàng điều chế bằng phương pháp đun khuấy từ, xúc tác hiệu quả cho phản ứng acyl hóa các alcohol bậc 2 và anhydride acid với quy trình thực hiện phản ứng đơn giản dưới sự kích hoạt bằng phương pháp siêu âm cho hiệu suất cao. Phản ứng được thực hiện trên 6 alcohol bậc hai khác nhau trong thời gian 5 phút ở nhiệt độ phòng, hiệu suất sản phẩm thu được rất cao (88 – 96%). | Nghiên cứu phản ứng acyl hóa một số alcohol bậc hai bằng xúc tác [CholineCl][ZnCl2]3 dưới sự kích hoạt bằng phương pháp siêu âm TẠP CHÍ PHÁT TRIỂN KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ: CHUYÊN SAN KHOA HỌC TỰ NHIÊN, TẬP 1, SỐ 6, 2017 Nghiên cứu phản ứng acyl hóa một số alcohol bậc hai bằng xúc tác [CholineCl][ZnCl2]3 dưới sự kích hoạt bằng phương pháp siêu âm Nguyễn Trường Hải Trần Hoàng Phương Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, ĐHQG-HCM Email: thphuong@ (Bài nhận ngày 24 tháng 05 năm 2017, nhận đăng ngày 25 tháng 08 năm 2017) TÓM TẮT DES (deep eutectic solvents) cao. Phản ứng được thực hiện trên 6 alcohol bậc [CholineCl][ZnCl2] 3, được tạo thành từ choline hai khác nhau trong thời gian 5 phút ở nhiệt độ chloride và zinc chloride (ZnCl2), với những ưu phòng, hiệu suất sản phẩm thu được rất cao (88 – điểm vượt bậc như dễ dàng điều chế bằng phương 96%). Các sản phẩm được xác định cấu trúc bằng pháp đun khuấy từ, xúc tác hiệu quả cho phản ứng phổ cộng hưởng từ hạt nhân và GC-MS. Xúc tác acyl hóa các alcohol bậc 2 và anhydride acid với với giá thành rẻ, dễ dàng sử dụng, điều kiện phản quy trình thực hiện phản ứng đơn giản dưới sự ứng đơn giản. Xúc tác sau khi sử dụng có thể dễ kích hoạt bằng phương pháp siêu âm cho hiệu suất dàng thu hồi và tái sử dụng giúp giảm thiểu ảnh hưởng đến môi trường. Từ khóa: acyl hóa, [CholineCl][ZnCl2] 3, alcohol bậc 2, anhydride acid, siêu âm MỞ ĐẦU acid trong dung môi hữu cơ như: dichloromethane, THF, hoặc acetonitrile. Phản ứng acyl hóa của alcohol với tác chất anhydride acid đóng một vai trò quan trọng trong Với những nghiên cứu về DES (deep eutectic việc tổng hợp ra các hợp chất hữu cơ có hoạt tính solvents) trong hai thập kỷ qua, đã có hàng nghìn sinh học và được ứng dụng trong lĩnh vực sản xuất bài báo, công trình nghiên cứu được công bố về dược phẩm [1-3]. Với những xúc tác thông thường tính ứng dụng của nó trong các lĩnh vực công nghệ có tính acid hay base chỉ cho .
