Nghiên cứu trình bày việc sử dụng phương pháp mô hình hóa để đánh giá lắng đọng khô trong lắng đọng axit. Mô hình lan truyền chất ô nhiễm đa chỉ tiêu, đa chiều CMAQ (Community Multi-scale Air Quality) được sử dụng cho tính toán này cho các khu vực của Việt Nam. | Sử dụng mô hình CMAQ đánh giá lắng đọng khô cho khu vực Việt Nam KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU KHOA HỌC VÀ ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ sử dụng mô hÌnh cmaQ đánh giá Lắng đọng khô cho khu vực việt nam Đàm Duy Ân1* Lê Văn Linh, Đàm Duy Hùng2 Nguyễn Thị Hạnh3 TÓM TẮT: Lắng đọng axit (Acid deposition) gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng cho hệ sinh thái, rừng, phá hủy các công trình văn hóa lịch sử và các công trình kiến trúc quan trọng. Lắng đọng axit thể hiện dưới nhiều hình thức khác nhau trong đó quan trọng nhất là 2 quá trình: lắng động khô và lắng đọng ướt. Trong nghiên cứu này, chúng tôi sử dụng phương pháp mô hình hóa để đánh giá lắng đọng khô trong lắng đọng axit. Mô hình lan truyền chất ô nhiễm đa chỉ tiêu, đa chiều CMAQ (Community Multi-scale Air Quality) được sử dụng cho tính toán này cho các khu vực của Việt Nam. Các kết quả đánh giá lắng đọng khô trong 15 ngày đầu tháng 1 năm 2013 cho thấy, lượng lắng đọng NOx, NH3 và SO2 tập trung chủ yếu tại khu vực đồng bằng Bắc bộ và khu vực Nam bộ. Lắng đọng HNO3 có xu hướng ngược lại so với lắng đọng NH3 do các phản ứng oxy hóa của Nitơ. Từ khóa: Lắng đọng khô, CMAQ. 1. Mở đầu Lắng đọng axit (bao gồm cả lắng đọng khô và lắng đọng ướt) được tạo thành trong điều kiện khí quyển bị ô nhiễm do sự phát thải quá mức các khí SO2, NOx, CO. Các khí này từ các nguồn thải sẽ ngưng tụ trong khí quyển và phản ứng với hơi nước và các chất khác có trong bầu khí quyển tạo ra các chất lỏng và khí có tính axit, khi gặp điều kiện thuận lợi sẽ quay ngược trở lại bề mặt đất. Chính vì vậy, có thể nguồn phát thải từ quốc gia này song lại có ▲Hình 1. Sự ăn mòn và phá hủy của mưa axit ảnh hưởng tới nhiều quốc gia lân cận do quá trình tuần hoàn diễn ra liên tục trong bầu khí quyển. kiện khí quyển và điều kiện mặt đệm. Lắng đọng Lắng đọng axit có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng khô thay đổi theo không gian và thời gian. như: ảnh hưởng tới sức khỏe con người, hư hại mùa Việt Nam là một thành viên của
