Ở tất cả các quốc gia, trong đó có Việt Nam, đất nông nghiệp là tài sản quý giá nhất, nguồn lực quyết định để người nông dân tồn tại và phát triển. Tuy nhiên, quá trình công nghiệp hóa, đô thị hóa ở Việt Nam, mà cụ thể là ở khu vực ven đô Hà Nội trong hơn hai thập kỷ vừa qua đã kèm theo quá trình chuyển đổi diện tích rất lớn đất nông nghiệp thành đất phi nông nghiệp để phục vụ các mục tiêu phát triển, làm cho diện tích đất nông nghiệp tính trên đầu người và quy mô ruộng đất ở các làng giảm đi nhanh chóng, đồng nghĩa với vị trí nền tảng của nền nông nghiệp bị mất dần và tỷ trọng của nó ngày càng bị thu hẹp. | Sự suy giảm sản xuất nông nghiệp ở một làng ven đô Hà Nội dưới tác động của công nghiệp hóa - đô thị hóa sự SUY GIẢM SẢN XUẤT NÔNG NGHIỆP ở MỘT LÀNG VEN ĐÕ HÀ NỘI DƯỚI TÁC ĐỘNG CỦA CỔNG NGHIỆP HÓA- ĐỠ THỊ HÓA • • • P han Thi Ngoe' Tóm tắt: Ở tất cả các quốc gia, trong đó có Việt Nam , đất nông nghiệp là tài sản quý giá nhất, nguồn lực quyết định để người nông dân tồn tại và phát triển. Tuy nhiên, quá trình công nghiệp hóa, đô thị hóa ở Việt Nam , mà cụ thể là ở khu vực ven đô Hà Nội trong hơn hai thập kỷ vừa qua đã kèm theo quá trình chuyển đổi diện tích rất lớn đất nông nghiệp thành đất phi nông nghiệp để phục vụ các mục tiêu phát triển, làm cho diện tích đất nông nghiệp tính trên đầu người và quy mô ruộng đất ở các làng giảm đi nhanh chóng, đồng nghĩa với vị trí nền tảng của nền nông nghiệp bị mất dần và tỷ trọng của nó ngày càng bị thu hẹp. Câu hỏi đặt ra là, trong điều kiện diện tích đất nông nghiệp còn lại ít ỏi, bị xen ghép với các hoạt động sinh kế khác và hệ thống thủy lợi không còn hoạt động thì người nông dân sẽ duy trì hoạt động canh tác nốn% nghiệp như thế nào, sự biến đổi của "nghề nông" ở các vùng ra sao và đối tượng duy trì làm nghề nông là những ai? Một số vấn đề sẽ được luận giải qua trường hợp nghiên cứu một làng ven đô cụ thể của Hà Nội. Từ khóa: Vùng ven đô, thu hồi đất, nông nghiệp ven đô, sinh kế. 1. MỞ ĐẨU Ở m ột quốc gia nông nghiệp n h ư Việt N am , đ ất nô n g n gh iệp là tài sản quý giá nhất, n g u ồ n lực quyết định để người n ô n g d ân tồn tại và p h át triển. Tuy nhiên, quá trình công nghiệp hóa - đô thị hóa ở Việt N am nói chung, k h u vực các làng ven đô Hà Nội nói riêng (cụ thể là làng Gia Trung, h u y ện Mê Linh, th àn h phố H à Nội) trong kh oảng hai thập kỷ vừa qua đã kèm theo quá trình chuyển đổi diện tích rất lớn đất nông nghiệp để phục vụ m ục tiêu xây dự ng các k hu công nghiệp, khu đô thị và các hoạt động phi nông nghiệp khác. Dẫn đ ến diện .
